Erfgoed Leiden en omstreken

Info

Verhaal: De Ghecroonden Houhamer

  • Leiden
  • Geschiedenis 1601-1700
  • Gebouwen

Gevelteken, Oude Singel 72

....
GT_1258
Oude Singel 72.

Dit rond 1615 gebouwde huis wordt wel toegeschreven aan stadsmetselaar Hendrik Cornelisz van Bilderbeeck.
Het is uitgevoerd met een kleine trapgevel, maskerstenen en cartouches (gerestaureerd
1888). Hardstenen stoep met palen en empire ijzeren hek.

Boven de deur en de beide benedenvensters drie cartouches, waarvan de middelste een bikhamer vertoont en de andere een opschrift dragen.


GT_1258 foto W. Devilee

Op de linker steen: DIT IS DEN VERGULDEN

Op de rechter steen: EN GHECROONDEN HOUHAMER


Deze cartouches wisselen af met maskerstenen, die Mars, Venus, Ceres en Bacchus voorstellen.

.......
GT_1259 dit is in den vergulden GT_1260 ghecroonden Houhamer


GT_1258 De houhamer

........
GT_1261 Mars GT_1262 Venus

.........
GT_1263 Ceres GT_1264 Bacchus

Uit: Bouwkundig Weekblad 1888, blz. 254:
"In 1888 is verreweg het grootste deel van den gevel, dat is te zeggen alles boven de strekken van de vensters, gesloopt en vervolgens in de oude vormen herbouwd met gebruikmaking van de bruikbare stukken zandsteen."


Uit E.H. ter Kuile, Leiden en Westelijk Rijnland, Zeist 1944;
"Galland hield den gevel voor een werk uit de allerlaatste jaren van Lieven de Key (blz.200). Volgens H.J. Jesse werd het erf in 1612 ledig verkocht aan den stadsmetselaar Hendrick Cornelisz. van Bilderbeeck, die het in 1627 bebouwd weer verkocht (De Opmerker 1902 blz. 159). Van Bilderbeeck zou dan de ontwerper zijn geweest. Te oordeelen naar een latere publicatie van den heer Jesse (L. Jaarb. 1907 blz. 67) schijnt omtrent het ledige erf, dat van Bilderbeeck in 1612 kocht, niet meer bekend te zijn dan dat het dicht bij de Nieuwe Mare was gelegen. Sindsdien is gebleken, dat van Bilderbeeck voor en na vele erven kocht en verkocht in den nieuwen stadsuitleg van 1610-'12 (Oudheidk. Jaarb. 1938 blz. 84). De identificatie van het door van Bilderbeeck in 1612 gekochte en door den heer Jesse bedoelde terrein met dat van Oude Singel 72 is dus wel zeer twijfelachtig. Het eenige wat wel in die richting zou kunnen wijzen is de ‘houhamer’ in den gevel, wanneer men althans aanneemt dat dit embleem kenmerkend is voor den stadsmetselaar, die bij gelegenheid ook wel eens optrad als steenhouwer."

In het Leidsch Dagblad van 17 april 1930 staat een artikel met de beschrijving van de geschiedenis van het pand en een reconstructie tekening van de hand van architect H.J. Jesse.

Het huis was in de jaren '80 eigendom van studentensociëteit Quintus, die de Houhamer in het wapen van de sociëteit heeft.
In 1995 verhuisde de vereniging naar de Boommarkt.

Het pand is een Rijksmomument.

Dit verhaal is opgesteld door de commissie Geveltekens van de Historische Vereniging Oud Leiden. Zie verder colofon
kaart