.....
GT_1086 Gevelsteen Oude Rijn 44, De Bakkerij.

Dubbele pakhuisgevel, opgetrokken uit baksteen waarin een gevelsteen is aangebracht met de tekst:
GRAANMAGAZYN VOOR DEN ARMEN Ao. MDCCLIV
(jaartal 1754)


Foto: Erfgoed Leiden en Omstreken
Voorgevels met rechts gedeeltelijk het graanmagazijn.

Het gebouw is eigendom van de Diaconie van de Hervormde Gemeente te Leiden en maakt deel uit van het voormalige Huiszittenhuis.
In de middeleeuwen stond hier het Sint Barbaragasthuis waar de armenzorg van de St. Pancras parochie (Hooglandse kerk) was gevestigd.

Eind 16e eeuw werd de Leidse armenzorg gereorganiseerd, zorg van de kerk en overheid werden nu gecombineerd. Alle zorg voor de 'huyssitten' of huiszittende armen - dat wil zeggen: de armen die niet bedelden - werd geconcentreerd in het complex aan de Oude Rijn.
De regenten van het ‘Huiszittenhuis’ werden voor de helft door het stadsbestuur benoemd, voor de andere helft door de kerkenraad van de Protestantse gemeente. De stad subsidieerde, de diaconie voerde uit.
De Huiszittenmeesters verzorgden de zelfstandig wonende armen. In het Huiszittenhuis werden de goederen opgeslagen die later aan de armen werden uitgedeeld. Het grootste deel van de inkomsten van het Huiszittenhuis kwam van collectes en legaten. Waar nodig sprong het stadsbestuur bij.
Het huis was niet bedoeld om armen in te laten wonen, het was de plaats om maaltijden te bereiden voor de armen. Iedere 'arme' kon terecht bij deze armenzorg mits deze "met waerheyt bekent maeckt ende openbaert ende hem Christelicken draecht ghelijck recht ende billick is".
Op zondagen werd er voor de armen de ‘aalmoespot’ gekookt. Daar komt de bijnaam van het huis 'Minnepot' vandaan; door naastenliefde (giften van de rijke parochieleden) kregen de armen te eten.

In 1754 werd, naar ontwerp van meester timmerman Gerard van der Laan, een nieuw graanmagazijn gebouwd naast de bakkerij. Het was bedoeld voor de opslag van graan voor de bakkerij.

..
GT_1086

Links een prent van Jacob Timmermans uit 1788. Met Armenbakkerij, Graanmagazijn en huis van de bediende aan de Oude Rijn 44-46. Voorgevels met rechts twee huizen (48-50) met op de voorgrond het vertrekpunt met kranen en schip van het Amsterdamse veer.
Rechts een foto van een vergelijkbaar beeld, genomen dor STIEL

Tot in het begin van deze eeuw werd in het pakhuis meel en tarwe opgeslagen voor de aangrenzende Armenbakkerij. Hier werd het brood gebakken dat uitgedeeld werd aan de armen.
Tegenwoordig is Diaconaal Centrum De Bakkerij een modern centrum voor hulp en dienstverlening. De Diaconie Protestantse gemeente Leiden geeft vanuit de kerken hulp aan ieder die dat nodig heeft, voor korte of langere duur.

Dit verhaal is opgesteld door de commissie Geveltekens van de Historische Vereniging Oud Leiden. Voor kontakt met de commissie, zie ons colofon