Erfgoed Leiden en omstreken

Info

Verhaal: Barent van Namenshofje

  • Leiden
  • Geschiedenis 1701-1800
  • Geschiedenis 1901-1950
  • Gebouwen

Gevelteken Hoefstraat 12

.......
GT_1055

Tekst op de gevelsteen, boven en onder aan guirlandes opgehangen wapenschilden:
Het hofje van Barent
van Namen
opgerigt anno 1728
vernieuwt anno 1788

In december 1728 verwerft Barent van Namen bij een openbare verkoping een bestaand complex van twaalf huisjes in een poort aan de Kijfhoek, nu Hoefstraat 12. Hij laat bij testament vastleggen dat hij een hofje wil stichten voor gereformeerde, kinderloze echtparen ouder dan vijftig jaar. In 1788 lieten de toenmalige regenten het hofje grondig opknappen.
In 1915 worden de twaalf oude huisjes afgebroken om plaats te maken voor een volkomen nieuw hofje op kosten van regent Carel Pape. Architect W.C. Mulder bouwt twaalf nieuwe woningen in een traditionele Oudhollandse bouwstijl met pannendaken, buitenluiken en ramen met roedeverdeling. Hij plaatst hij de huisjes in- en uitspringend ten opzichte van elkaar. Zo weet hij een suggestie van grote ruimte te creëren. Het hofje staat daarom al gauw bekend als het ‘villahof’.


Hofje voor echtparen
Koopman Barent van Namen had een flink kapitaal vergaard en hij vatte het voor Leiden bepaald niet originele maar niettemin toe te juichen plan op om een hofje te stichten. Hij had zijn oog daartoe laten vallen op een poort in de Kijfhoek (nu Oude Hoefstraat). Maar alvorens tot aankoop over te gaan stapte hij op de zevende december 1728 naar notaris Kreet om de zaak in een testament vast te leggen. De gedachten van Van Namen gingen uit naar echtparen ouder dan vijftig jaar als bewoners, met dien verstande dat de vrouwen niet uit het hofje behoefden te vertrekken bij het overlijden van hun man. Zodra er twee weduwen waren moesten ze wel bij elkaar gaan wonen. Na de dood van Barent van Namen werd in 1730 het hofje in gebruik genomen. Het bestond uit een steegje met aan iedere zijde zes huisjes. In 1788 lieten de toenmalige regenten het hofje grondig opknappen; er werd een fraaie toegangspoort gebouwd. Lange tijd bleef het hofje onveranderd. De bewoners kregen hun preuven en dienden zich te houden aan de regels, met als stok achter de deur dat ze van het hofje zouden worden verwijderd indien ze "... van quaad, ofte ongemakkelijk gedrag ofte leeven waren".

.........
GT_1360 gevelstenen binnen het hofje.

Nieuwbouw
In 1915 vond de toenmalige regent en oud student-leidenaar Carel Pape het hofje niet langer geschikt om er bejaarden te huisvesten. Hij maakte korte metten en liet architect W.C. Mulder een ontwerp maken voor een totaal nieuw hofje. De bewoners werden tijdelijk elders ondergebracht, de oude huisjes gesloopt en er verrees een volkomen nieuw hofje: alles op kosten van regent Pape. Ieder was verrukt van het nieuwe bouwsel. Men sprak zelfs over het "villahof". De architect had gewoekerd met de mogelijkheden en kans gezien de huisjes zo te plaatsen dat een suggestie van grote ruimte was verkregen, onder meer door uitspringende hoeken en aanbouwsels. Om het 'oud-hollandse" karakter te accentueren waren de ramen voorzien van luiken en de deuren versierd met koperen kloppers, de trots van de poetsende bewoners.

......
GT_1361 en GT_1362

Bron:
H. Kleibrink en R. Spruit, Hofjes in Leiden , 1979 boekhandel de Kler, Leiden.



Opgesteld door de commissie Geveltekens van de Historische Vereniging Oud Leiden, zie verder ons colofon.
kaart