Erfgoed Leiden en omstreken

Info

Verhaal: Herdenkingssteen P.J. Blok

  • Leiden
  • Geschiedenis 1901-1950
  • Geschiedenis 1951- heden
  • Gebouwen

Gevelteken Oude Singel 66


GT_1438 Foto W. Devilee

In 1992 werd door de Dirk van Eckstichting een symposium georganiseerd ter ere van hun eerste lustrum. Het thema was de 'Leidse arbeidersbeweging . . . 1750-1980'.
In het kader van dit symposium werd op 13 november 1992 een gedenksteen voor P.J. Blok, historicus en mede-oprichter van de Vereniging Oud Leiden, ingemetseld in het pand Oude Singel 66.

Petrus Johannes Blok (1855 -1929) studeerde klassieke letteren in Leiden. Na zijn studie werkte hij als docent aan het Stedelijk Gymnasium. Alleen deze baan was niet voldoende voor hem en op aanraden van Robert Fruin ging hij zich bezighouden met onderzoek in het Leidse gemeentearchief. Zo ontstond in 1883 " Eene Hollandsche stad in de Middeleeuwen" dat een jaar later gevolgd werd door "Eene Hollandsche stad onder de Bourgondisch-Oostenrijksche heerschappij".
In 1884 werd hij benoemd als hoogleraar in de algemene en vaderlandse geschiedenis te Groningen. Hier stimuleerde hij de uitgave van het Oorkondenboek van Groningen en Drenthe (1895-1899, 2 delen). Ook richtte hij het Groninger Historisch Genootschap op en deed de Groninger Volksalmanak herleven.
Van 1886 tot 1887 was Blok bibliothecaris van de Universiteitsbibliotheek Groningen.
In 1894 volgde hij Robert Fruin op als hoogleraar in de vaderlandse geschiedenis in Leiden.

De gemeentearchivaris Overvoorde en de hoogleraar vaderlandse geschiedenis Blok namen in 1902 het initiatief tot oprichting van de vereniging Oud Leiden.
Blok droeg de stad Leiden een warm hart toe. Dat hij ook een beetje een visionair was blijkt uit zijn bijdrage aan het Leids Jaarboekje van 1905 waarin hij het volgende schrijft:

" ..... is Leiden weder een stap nader gekomen tot het ideaal: een stad te krijgen zonder sta-in-den-wegs, met breede toegangen en straten zonder kromme lijnen en zonder karakter, met sprieten van boomen, die in den winter zielig hun stokkerige armen omhoog steken in de lucht. Hoe heerlijk zal Leiden er over 25 jaren uitzien! Geen ,,verouderde” gevels meer doch overal nieuwe duiventillen met groote spiegelruiten beneden en kleine vierkante ruitjes boven, gekleurd in alle kleuren van den regenboog, hefst rood, wit en blauw met een oranje dwarsstreep, waardoor de nieuwe ,,nationale” kunst als zoodanig duidelijk aan het licht komt. Geen ,,voor de gezondheid gevaarlijke” grachten met ,,lastjge” bruggetjes meer, doch mooie rechte aangeplempte boulevards met rechte rijen boomen, nauwelijks te onderkennen van de telefoonpalen en de masten met electrische verlichting ertusschen. Hier en daar in de stad een park met veel grind en veel zon, ter wille van de bloemperken en de universiteitsgebouwen grootendeels afgesloten."


Blok was tevens één van de redacteuren van het Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek, een in tien delen verschenen encyclopedie van belangrijke Nederlanders uit het verleden.
In 1904 stichtte Blok het Koninklijk Nederlands Instituut Rome met als doel de bestudering van stukken uit het Vaticaanse archief voor Nederlandse historici en kunsthistorici te vereenvoudigen.

Bronnen:

Leids Jaarboekje 1905, P. J. Blok, De Oranjeboom, blz. 49-55
resources.huygens.knaw
Website Historische Vereniging Oud Leiden
Wikipedia


Dit verhaal is opgesteld door de commissie Geveltekens van de Historische Vereniging Oud Leiden. Informatie over geveltekens is zeer welkom. Zie verder colofon.
kaart