...
GT_2049 foto (l) A. Geertsema (r) C. Ashmann

Bij het bouwkundig ontwerp is bij het allereerste schetsontwerp, dit topgevel ornament bedacht en getekend. De architectuurstijl is die van de organische architectuur, gebaseerd op de vormkracht welke is ontleend aan de natuur. Dit is onder meer terug te vinden in de maatvoering van het gebouw, gebaseerd op de guldensnede. De natuur is alomvattend van belang voor de mens en haar leefomgeving, zo ook de vormkracht en de primaire schoonheidsbeleving. Uiteindelijk is ons hele welbevinden terug te voeren op de natuur. Naast het feit dat we altijd gebruik maken van bouwmaterialen van deze aarde, heeft de vormkracht van de natuur een belangrijke rol gespeeld, vanaf de oudheid tot op heden., zowel in de vormgeving als in de ornamentiek. Denk alleen maar aan de vormgeving van de kolommen en kapitelen van Egyptische en Griekse architectuur uit de oudheid. Leiden heeft naast een fysieke connectie met de natuur, gebouwd op en aan de oevers van de Rijn, ook een historisch-wetenschappelijke verbinding met de natuur. De Hortus Botanicus als bakermat voor het leren en doorgronden van de natuur, het water en de bomen van de grachten, het singel park en de verschillende musea en in het bijzonder Naturalis. Dus Stad van kunst, kennis en ontdekkingen zeker, maar alles gebaseerd en gelieerd aan de Natuur.

Zo ook bij dit ornament is de natuur de drijvende kracht en inspiratiebron. Het gebouw maakt op dit punt de verbinding tussen aarden en lucht, als verentooi, hoed of de haartooi op het hoofd van een mens, als onderdeel en betekenis gevend aan een ceremonie of imago.

Bij het maken van het ornament heb ik gekozen voor de verschijningsvorm van zowel de varen als het acanthusblad. De rede hiervan is velerlei. Een hiervan is dat de varen tot de vroegste ontstaansgeschiedenis van de flora behoord, over de hele aarde voor komt en symbool staat, als waterminnende plant, voor waar we als mens steeds meer rekening mee zullen moeten gaan houden in ons bestaan. Als mens bestaan we voor ca. 80% uit water, zonder gezond water geen voedsel, geen leven, bescherming tegen het stijgen van de zeespiegel, klimaatverandering etc. Het acanthusblad heeft van uit de oudheid de betekenis gekregen als symbool voor de onsterfelijkheid, het eeuwig leven. Als zodanig voor mij het uitgelezen symbool voor duurzaamheid, met namen bereikt in dit project.

Toegepaste materialen: Belgische zandsteen en bladlood 3mm.

Bronnen; Cees Ashmann
www.organicarchitects.nl

Dit verhaal is opgesteld door commissie Geveltekens van de Historische Vereniging Oud Leiden. Voor meer informatie of contact met de commissie, lees ons colofon.