Erfgoed Leiden en omstreken

Info

Verhaal: Els Kloek over De ‘huwelijkshandel’ van Magdalena Moons

  • Genealogie
  • Hillegom
  • Gebouwen

Nieuwe visie op de rol van Magdalena Moons tijdens beleg van Leiden in 1574

Nieuwe visie op Magdalena Moons

Op 22 oktober 2011 hield historica Els Kloek de lezing “De ‘huwelijkshandel’ van Magdalena Moons: overlevering, beeldvorming en historische kritiek”. Zij gaf deze lezing in het RAL ter gelegenheid van de Maand van de Geschiedenis.

In 1574 zou de Haagse juffer Magdalena Moons de verliefde Spaanse bevelhebber Valdez hebben beloofd om met hem te trouwen als hij op zijn beurt beloofde de door de Spanjaarden bezette en uitgehongerde stad Leiden niet aan te vallen. De belangrijkste bron van dit verhaal bestaat uit de notities van haar neef Jan Moons, geschreven in het midden van de 17de eeuw. Hierin zette hij zich af tegen het beeld van zijn oudtante als een vrouw van lichte zeden, een voorstelling die door het toneelstuk van Bontius over het Leidse beleg (1646) gemeengoed was geworden. Latere historici, onder wie Tydeman en Fruin, bestempelden deze bron als onbetrouwbaar, en verwezen het verhaal zo naar het rijk de fabelen. Hun argument was o.a .dat het huwelijk niet in de boeken terug te vinden was, maar dat heeft Kloek kunnen weerleggen: zij heeft een archiefstuk gevonden waaruit blijkt dat Valdez en Moons wel degelijk met elkaar getrouwd zijn geweest. Na deze ontdekking is Kloek in contact gekomen met een nazaat van de familie Moons die wist te vertellen dat een telg van de Engelse tak, William Moens (‘uncle Bill’), in de 19de eeuw al alle archieven heeft afgestruind om documentatie over zijn voorouders, onder wie Magdalena Moons, te vinden. Een kist vol aantekeningen ligt nu in Engeland te verstoffen. Kloek hoopt hier binnenkort inzage in te krijgen, maar heeft nu al inzage gekregen in enkele kopieën met nieuwe gegevens over de affaire. Kloek sloot haar lezing af met het schilderij ‘Het beleg van Weinsberg’ door Woudanus (1603) dat nu te zien is in de tentoonstelling in de Lakenhal. Het stuk bevat diverse verwijzingen naar figuren van het Leidse beleg, onder wie Magdalena Moons en Valdez. Het betekent dat hun liefdesverhaal reeds aan het begin van de zeventiende eeuw onderdeel vormde van de overlevering over Leidens Ontzet.
kaart