Erfgoed Leiden en omstreken

Info

Verhaal: Asclepius

  • Leiden
  • Geschiedenis 1701-1800
  • Geschiedenis 1801-1900
  • Geschiedenis 1901-1950
  • Gebouwen

Gevelteken Oude Vest 97

........
GT_1224

De 17de-eeuwse klokgevel van het pand aan de Oude Vest wordt bekroond door een groot vrijstaand beeld van de god Asclepius of Esculapius.
Asclepius is in het Nederlands de naam van de Griekse god Asklepios, ook wel Aesculapius in het Latijn. In de Griekse mythologie is hij de god van geneeskunde en genezing.



In 1725 werd dit beeld geplaatst in opdracht van apotheker Johannes van der Trappe. De randen van de 'klok' zijn versierd met bloemornamenten en op de hoeken van de klokgevel staan twee vazen in Lodewijk XIV-stijl.

........

Circa 1890 was hier de apotheek van C. B. Duijster gevestigd.
Leidsch Dagblad | 19 december 1887 | pagina 4 meldt dat Apotheker C.B. Duijster zich ten dienste heeft gesteld van het zieken- en begrafenisfonds "Tot Hulp der Menschheid". Deze sociëteit werd in 1846 te Leiden opgericht en had tot doel de burgers van Leiden op 'de minst kostbare wijze zich te waarborgen bij ziekte'.
In 1909 wordt de apotheek nog genoemd in het Leidsch Dagblad van 2 september, als zijnde onder leiding van D.P. Vermaas, die het feit vierde dat hij 50 jaar geleden zijn diploma
als apotheker behaalde.



Asclepius was de zoon van Apollo en Coronis. Hij wordt meestal afgebeeld met een staf, de asclepiusstaf of esculaap, waar een slang omheen kronkelt die gevoed wordt uit een schaal die zich bovenaan de staf bevindt.
Deze staf is al sinds eeuwen het symbool voor artsen en apothekers.
De schaal is het symbool van Hygieia, de godin van de gezondheid en dochter van Asclepius.
In de verhalen van Homerus is Asclepius echter nog geen god, maar een kundig arts; pas vanaf de 5e eeuw v.Chr. wordt hij vereerd als de god van de geneeskunst.
Toen zijn moeder Coronis in verwachting was van hem, werd ze verliefd op de sterfelijke Ischys. Apollo doodde zijn ontrouwe geliefde en transformeerde (volgens Ovidius) de witte raaf die het nieuws had overgebracht in een zwarte. Hij onttrok het kind uit het lichaam van de dode moeder en Asclepius kwam in Epidaurus ter wereld.
Asclepius werd door Apollo toevertrouwd aan de wijze centaur Chiron, die hem onderwees in de geneeskunde. Asclepius bleek echter zo getalenteerd dat hij in staat was doden tot leven te wekken, een bekwaamheid die hij meerdere malen zou hebben toegepast, onder meer op Theseus' zoon Hippolytus.
Zeus vond echter dat het opwekken van de doden een aantasting was van de orde en daarom doodde hij Asclepius met zijn bliksem.
Apollo nam hierop wraak door de Cyclopen -de vervaardigers van Zeus' bliksemschichten- te doden. Apollo werd bestraft en moest zich één jaar ten dienste stellen van een sterfelijke, Admetus, maar hij was wel in zijn opzet geslaagd aangezien Zeus Asclepius opnieuw tot leven riep.
De dochters van Asclepius waren Hygieia, godin van de gezondheid en Panacea, godin van de geneesmiddelen. Hij zou ook twee zonen hebben gehad, de bekwame geneesheren Podalirius en Machaon, deze worden genoemd door Homerus in de Ilias. Ook de bekende arts Hippokrates geldt als een afstammeling van Asclepius.
Of Asclepius ook daadwerkelijk in Epidaurus heeft gewerkt zal altijd een raadsel blijven. Zeker is dat Epidaurus een kuuroord geweest is en waarschijnlijk één van de eerste georganiseerde ziekenhuizen heeft gehad waarvan men het bestaan weet.
De legende wil dat mensen naar Epidaurus gingen als ze ziek waren, als ze daar waren en in hun droom een slang zagen, dan waren ze genezen.

Het pand heeft de status van Rijksmonument.

Opgesteld door de commissie Geveltekens van de Historische Vereniging Oud Leiden, zie verder ons colofon.
kaart