GT_1222
Plaquette Jan Steen Langebrug 91b.

Deze plaquette is één van de weinige herinneringen aan deze grote schilder in Leiden. De tekst luidt: “Hier woonde en werkte Jan Steen, 1626 - 1679”.

Bij de Gekroonde Liefdepoort had Havick Steen, de vader van schilder Jan Steen, één of meer beleggingspanden die hij verhuurde. In 1669 erfde Jan het huis. Hij hield het in zijn bezit en toen hij zich in 1670 weer in Leiden vestigde ging hij er de taveerne 'De Vrede' exploiteren.

Jan Steen
Jan Steen was de zoon van Havick Steen, een koopman in graan en brouwer, en Elisabeth Capiteyn. Zij waren in 1625 getrouwd. Jan was de oudste van acht kinderen.
Net als zijn tijdgenoot Rembrandt van Rijn bezocht Jan Steen de Latijnse school in Leiden. In 1646 schreef hij zich in bij de Universiteit van Leiden, maar dat had waarschijnlijk meer met de privileges, zoals vrijstelling van burgerwachtdienst en drankbelasting, te maken dan met serieuze carrièreplannen. Hij kreeg in Utrecht schilderles van Nicolaus Knüpfer, een Duitse schilder van historische en figuratieve taferelen.
In 1648 werd Jan Steen opgenomen in het in dat jaar in Leiden opgerichte schildersgilde St. Lucas en werkte samen met Gabriël Metsu.

Den Haag, Delft
In 1649 trok Jan Steen in bij landschapsschilder Jan van Goyen in Den Haag en trouwde diens dochter Margriet. Beide schilders werkten vijf jaar samen.

In 1654 verhuisde Steen naar alle waarschijnlijkheid naar Delft, waar hij de herberg De Slange zonder veel succes runde. Drinkgelagen waren een geliefd thema voor zijn schilderijen zoals blijkt uit het onderstaande schilderij.


'Zoals de Ouden zongen', ca. 1665, collectie Mauritshuis

De economie in Delft raakte in het slop na de ramp van 1654 toen een in de binnenstad gevestigde opslagplaats voor buskruit ontplofte. Hierbij werden veel huizen verwoest. De ontploffing staat bekend als de Delftse donderslag.

Warmond, Haarlem
Van 1656/1657 tot 1660 leefde hij in Warmond en van 1660 tot 1670 in Haarlem, waar hij zijn meest productieve periode beleefde. Desondanks betaalde hij in deze periode nog steeds schulden uit Delft af. In 1669 was zijn financiële situatie verbeterd maar in het voorjaar stierf zijn vrouw.

Opnieuw naar Leiden
Een jaar later stierf zijn vader en verhuisde Steen terug naar Leiden, waar hij de rest van zijn leven zou wonen in het huis dat hij van zijn ouders erfde.
In 1671 werd hij gekozen tot hoofd van het kunstenaarsgilde. In 1672 opende Jan Steen een taveerne de Vrede. 22 April 1673 hertrouwde hij met Maria van Egmond, met wie hij twee kinderen kreeg. Zijn schulden liepen in deze periode weer op nadat de kunstmarkt verslapte als gevolg van het Rampjaar. In 1674 werd hij opnieuw gekozen tot hoofd van het Sint-Lucasgilde.
Jan Steen stierf in 1679 en werd bijgezet in het familiegraf in de Pieterskerk in Leiden.

De nieuwe poort
Ter hoogte van Langebrug 97 t/m 105 is in 1990 een nieuw woongebouw opgericht. In deze nieuwbouw is een poortdoorgang opgenomen die toegang geeft tot de “Gekroonde Liefdepoort” (een oude naam voor een nieuw binnenterrein, waaraan ook nieuwe woningen zijn gebouwd). Er is een aantrekkelijk plantsoentje aangelegd, waaraan het monumentale pand van de voormalige Bank van Lening bijzonder goed uitkomt.
Boven de hoofdingang van de gekroonde Liefdepoort (dus niet de oorspronkelijke kleine ingang met de steen van Jan Steen) bevindt zich een gevelteken bestaande uit de naam GEKROONDE LIEFDEPOORT, een wapen en het jaartal 1990.


GT_1550

Bronnen:

Leids Jaarboekje 1991
Wikipedia


Opgesteld door de commissie Geveltekens van de Historische Vereniging Oud Leiden. Voor meer informatie zie ons colofon.