Erfgoed Leiden en omstreken

Info

Verhaal: Van Woudendorpshofje

  • Leiden
  • Geschiedenis 1601-1700
  • Gebouwen

Gevelteken Nieuwe Beestenmarkt 3


GT_1040

In een nieuwe bakstenen gevel aan de Nieuwe Beestenmarkt 3
- 't huys van Staets - bevindt zich een rechthoekige steen waarop een cartouche met wapen;
een ster op een rood veld, daarnaast een maan op een blauw veld, daaronder drie korenaren.
Onder het wapen zijn de letters I W V W te zien.

Onder de wapensteen is een gevelsteen ingemetseld met de tekst:
AFKOMSTIG VAN HET
WOUDENDORPSHOFJE

De plaats waar deze gevelsteen zich nu bevindt is dus niet zijn oorspronkelijke locatie.
Ooit maakte de steen deel uit van de poort van het Van Woudendorphofje. Dit hofje werd in 1645 gesticht en stond in de Brandewijnsteeg, nu Vrouwenkerkkoorstraat.
In 1955 werd het wegens bouwvalligheid afgebroken. De stichter van het hofje, Jan Willem van Woudendorp, bepaalde in zijn testament dat er in het hofje een gevelsteen moest worden geplaatst met het wapen van hem en zijn vrouw, alsmede drie korenaren.’
Jan Willemsz. van Woudendorp ( I W V W) was een vermogende korenkoopman die zijn geld belegde in land, woningen en obligaties. Al sinds 1620 had hij de grond en de zeven huisjes in bezit in de Brandewijnsteeg. Later bepaalde hij dat hij hier een hofje wilde stichten voor kinderloze, arme mannen en vrouwen van het gereformeerde geloof.
In zijn testament bepaalde hij dat er een gedenksteen moest komen, boven de poort en vóór de huisjes, met drie korenaren en zijn eigen en "zijns huisvrouws wapen". Het wapens van hemzelf is een maan, en van zijn vrouw Catharina Jansdr., een ster. De drie korenhalmen onder de wapens verwijzen niet alleen naar de handel van de stichter maar ook naar de naam van zijn woonhuis op de Nieuwe Rijn, genaamd “De Drie Korenaren”.

Afstammelingen van de stichter kregen voorrang bij de toedeling van de huisjes. Generaties van de aangetrouwde familie Plu woonden hier en waren op een gegeven moment zo dominant aanwezig dat ook wel van het Plu-hofje werd gesproken.
Er bestaat een tekening van het hofje uit 1787.
Tot de Tweede Wereldoorlog waren de huisjes van het hof permanent bewoond. Doordat de regenten over onvoldoende financiële middelen beschikten werd het hofje steeds meer verwaarloosd. In 1953 vertrokken de laatste bewoners. Sloop volgde in 1954.
Het complex uit 1986 van C&A aan de Haarlemmerstraat strekt zich aan de achterzijde uit tot het terrein van het voormalige hofje. Er waren plannen voor een nieuw te bouwen hofje waaraan dezelfde naam gegeven zou worden maar daar is niets van terecht gekomen.

Het pand heeft de status van karakteristiek pand.

Op het houten fries boven de winkelpui staat de tekst 't huys van Staets geschilderd. Dit herinnert aan de lakenbereider Pieter Staets, de 17e eeuwse bewoner van dit pand.

Dit verhaal is opgesteld door de commissie Geveltekens van de Historische Vereniging Oud Leiden. Zie voor meer informatie ons colofon.
kaart