Verhaal: Burgemeesterswijk en Professorenwijk
- Leiden
- Gebouwen
Gevelteken Inventarisatie
De Burgemeesters- en Professorenwijk maken deel uit van het Roodenburgerdistrict van de stad en bestaan voor statistieke doeleinden uit de buurten Burgemeesterswijk, Professorenwijk-West en Professorenwijk-Oost. Deze buurten zijn als stedenbouwkundige eenheid ontworpen door het bureau van Granpré Molière, Verhagen en Kok. Een beeldbepalend gedeelte van de Professorenwijk is het ensemble van Petruskerk en omliggende woningen langs de Lammenschansweg, ontworpen door de architect Kropholler. De belangrijkste doorgaande straat is de as De Sitterlaan-Burggravenlaan.
..
GT_1301
Van den Brandelerkade 1
Sonnevanck
De gevelsteen dateert uit de jaren '30. Het pand heeft de status van karakteristiek pand.
..
GT_1302
Dozystraat 29/hoek De Goejestraat
De gevelsteen dateert uit 1937. Dit blok huizen was een werkverschaffingsproject voor jeugdige werklozen.
Tekst;
stichting tot / verschaffing aan / jeugdige werklozen / ter verstrekking van / woningen aan / ouden van dagen
de eerste steen gelegd / door j j van stralen / wethouder der / gemeente leiden / 12 november 1937
Het pand heeft de status van karakteristiek pand.
..
GT_1303
Hoge Rijndijk 23/hoek Burgravenlaan
Militair Invalidentehuis; Repvblica Salve Savcio Militi Grati cives,
De oorspronkelijke functie van dit pand was Koninklijk Militair Invalidenhuis. Het werd in 1913 gebouwd door C.B. Posthumus Meyes. Het pand heeft de status van Rijksmonument.
Vertaling van de tekst:
"Nu de staat gered is bieden de dankbare burgers dit de gewonde soldaat aan"
Zijde Burgravenlaan
..
GT_1304, "TER ERKENTENIS DER NEDERLANDERS AAN HUNNE VERDEDIGERS"
.. 
GT_1305
Hoge Rijndijk 25/hoek Burgravenlaan
Gemeentelijke HBS.
Gevelsteen ter herinnering aan de voltooiing van de gemeentelijke HBS in 1915. Architect W.M.Dudok, destijds plaatsvervangend directeur gemeentewerken te Leiden. Tegenwoordig heet de school Bonaventura College.
Rijksmonument.
.. 
GT_1306
Flatgebouw Kanaalweg 81-85
Gevelsteen ter herinnering aan het gereedkomen van de duizendste woning van woningbouwvereniging 'Ons Doel', ca. 1954.
.... 
GT_1319
Kanaalstraat 12-14
Gevelsteen ter herdenking van het gereedkomen in 1922 van een aantal woningen door woningbouwvereniging "Ons Doel"
.. 
GT_1307
De Laat de Kanterstraat 4/hoek Thorbeckestraat
Toepasselijke gevelsteen op het karakteristieke pand. Datering rond 1935.
..
GT_1308
De Laat de Kanterstraat 32
Gevelsteen / zonnewijzer, karakteristiek pand.
Geplaatst door de toenmalige bewoner huisarts W. de Bruijne. Het gedicht verwijst naar de 'ramen' waar de het Leidse laken op lag te drogen op deze plaats, buiten de stadsmuren.
... 
GT_1318
Lorentzkade 52
Naambord met naam SONNEVANCK.
Dit pand was ooit een rusthuis of pension. In die tijd werd het gerund door de heer en mevrouw Wesseling. Later is het huis opgesplitst in meerdere woningen, hetgeen ook nu nog het geval is.
..
GT_1309
Melchior Treublaan 16
Voorstelling op een woonhuis, karakteristiek pand. Rechts een klein meisje met een poppenwagen, in het midden een vrouw in ouderwetse kledij en links een staande klok.
De bewoners konden geen informatie geven over de gevelsteen.
..
GT_1310
Roodenburgerstraat 1a
Rood gevelteken, waarschijnlijk vlaggenstokhouder, Joods Weeshuis, gemeentelijk monument.
Het ontwerp voor het weeshuis kwam van de architect Bernard Buurman, overbuurman van het terrein dat eigendom was van de Leidse architect W.C. Mulder. Buurman maakte het ontwerp samen met de Joodse architect M. Oesterman, die goed bekend was met de Joodse voorschriften en gebruiken.
GT_1797
Hoek Roodenburgerstraat/Cronesteinkade
Op 2 mei 1989 onthulde burgemeester Cees Goekoop deze plaquette ter herinnering aan de deportatie van de kinderen en het personeel van het Joodse weeshuis, op 17 maart 1943. Het gedenkteken, ontworpen door Frans de Wit, is gelegd in het trottoir naar de ingang van het voormalige weeshuis op de hoek van de Roodenburgerstraat en de Cronesteinkade, beter bekend als het gebouw van de GGD en nu van verschillende medische zorginstellingen . Oprijzende handen uit staven en tralies symboliseren het weggaan zonder afscheid. In het midden staat een gedicht van Rutger Kopland met hetzelfde thema.
Deze plaquette was de derde van de zes die dank zij het speciale fonds van de HVOL geplaatst werden.
..
GT_1311
Wasstraat 59
"DE BANDER", karakteristiek pand.
De gevelsteen verwijst naar de bander of baander, de naam van de grote staleuren van grote boerderijen in Drente en Twente. Het huis aan de Wasstraat 59 heeft ook het model van een Twentse boerderij, met het steil opgaan de rode pannendak.
Het werd in 1926 gebouwd in opdracht van dr. C. Brouwer die toen leraar Duits werd aan de gemeentelijke HBS aan de Hoge Rijndijk. Zijn echtgenote wilde eigenlijk niet weg uit het oosten des lands en als remedie tegen de heimwee liet Brouwer het huis in deze stijl bouwen en gaf het een toepasselijke naam. Het mocht echter niet baten, mevrouw Brouwer hield het niet uit in Leiden. In 1936 werd het huis verkocht aan juffrouw Rosskopf, vriendin en huisgenote van juffrouw Ruth, wereldberoemd in Leiden als directrice van het Leidsch Volkshuis.
..
GT_1312
Wasstraat 62
Gevelsteen met boot, karakteristiek pand.
Dit is de enige gepolychromeerde gevelsteen in de Professorenwijk en Burgemeesterswijk.
Of er een verband is met een vorige bewoner of dat het puur gaat om decoratie is niet bekend.
..
GT_1313
Zeemanlaan 37
Abstracte voorstelling, karakteristiek pand.
Wellicht is deze steen een herinnering aan een eerder in dat pand gevestigde winkel. Tegenwoordig is er een dierenwinkel gevestigd. Navraag ter plaatse leverde niets op.
..
GT_1314
Zeemanlaan 53
Tekst: "EERSTE STEEN GELEGD DOOR JANNIE EN ANNELIES 27 APRIL 1935",
..
GT_1316
Zoeterwoudsesingel 63/ 64
Fries met tekst: "HELENA, 11 februari 1893, CATHARINA", gemeentelijk monument.
Dit dubbele herenhuis kwam, volgens de tekst in de cartouches op het fries onder de dakgoot, gereed op 11 februari 1893.
..
GT_1317
Zoeterwoudsesingel 90
Twee identieke sierstenen met leeuwenkop, , gemeentelijk monument.
Geen gevelteken in strikte zin maar wel een markante versiering van het pand.
Dit verhaal is opgesteld door de commissie Geveltekens van de Historische Vereniging Oud Leiden. Voor meer informatie of contact met de commissie raadpleeg ons colofon.
GT_1301
Van den Brandelerkade 1
Sonnevanck
De gevelsteen dateert uit de jaren '30. Het pand heeft de status van karakteristiek pand.
GT_1302
Dozystraat 29/hoek De Goejestraat
De gevelsteen dateert uit 1937. Dit blok huizen was een werkverschaffingsproject voor jeugdige werklozen.
Tekst;
stichting tot / verschaffing aan / jeugdige werklozen / ter verstrekking van / woningen aan / ouden van dagen
de eerste steen gelegd / door j j van stralen / wethouder der / gemeente leiden / 12 november 1937
Het pand heeft de status van karakteristiek pand.
GT_1303
Hoge Rijndijk 23/hoek Burgravenlaan
Militair Invalidentehuis; Repvblica Salve Savcio Militi Grati cives,
De oorspronkelijke functie van dit pand was Koninklijk Militair Invalidenhuis. Het werd in 1913 gebouwd door C.B. Posthumus Meyes. Het pand heeft de status van Rijksmonument.
Vertaling van de tekst:
"Nu de staat gered is bieden de dankbare burgers dit de gewonde soldaat aan"
Zijde Burgravenlaan
GT_1304, "TER ERKENTENIS DER NEDERLANDERS AAN HUNNE VERDEDIGERS"
GT_1305
Hoge Rijndijk 25/hoek Burgravenlaan
Gemeentelijke HBS.
Gevelsteen ter herinnering aan de voltooiing van de gemeentelijke HBS in 1915. Architect W.M.Dudok, destijds plaatsvervangend directeur gemeentewerken te Leiden. Tegenwoordig heet de school Bonaventura College.
Rijksmonument.
GT_1306
Flatgebouw Kanaalweg 81-85
Gevelsteen ter herinnering aan het gereedkomen van de duizendste woning van woningbouwvereniging 'Ons Doel', ca. 1954.
GT_1319
Kanaalstraat 12-14
Gevelsteen ter herdenking van het gereedkomen in 1922 van een aantal woningen door woningbouwvereniging "Ons Doel"
GT_1307
De Laat de Kanterstraat 4/hoek Thorbeckestraat
Toepasselijke gevelsteen op het karakteristieke pand. Datering rond 1935.
GT_1308
De Laat de Kanterstraat 32
Gevelsteen / zonnewijzer, karakteristiek pand.
Geplaatst door de toenmalige bewoner huisarts W. de Bruijne. Het gedicht verwijst naar de 'ramen' waar de het Leidse laken op lag te drogen op deze plaats, buiten de stadsmuren.
GT_1318
Lorentzkade 52
Naambord met naam SONNEVANCK.
Dit pand was ooit een rusthuis of pension. In die tijd werd het gerund door de heer en mevrouw Wesseling. Later is het huis opgesplitst in meerdere woningen, hetgeen ook nu nog het geval is.
GT_1309
Melchior Treublaan 16
Voorstelling op een woonhuis, karakteristiek pand. Rechts een klein meisje met een poppenwagen, in het midden een vrouw in ouderwetse kledij en links een staande klok.
De bewoners konden geen informatie geven over de gevelsteen.
GT_1310
Roodenburgerstraat 1a
Rood gevelteken, waarschijnlijk vlaggenstokhouder, Joods Weeshuis, gemeentelijk monument.
Het ontwerp voor het weeshuis kwam van de architect Bernard Buurman, overbuurman van het terrein dat eigendom was van de Leidse architect W.C. Mulder. Buurman maakte het ontwerp samen met de Joodse architect M. Oesterman, die goed bekend was met de Joodse voorschriften en gebruiken.
GT_1797
Hoek Roodenburgerstraat/Cronesteinkade
Op 2 mei 1989 onthulde burgemeester Cees Goekoop deze plaquette ter herinnering aan de deportatie van de kinderen en het personeel van het Joodse weeshuis, op 17 maart 1943. Het gedenkteken, ontworpen door Frans de Wit, is gelegd in het trottoir naar de ingang van het voormalige weeshuis op de hoek van de Roodenburgerstraat en de Cronesteinkade, beter bekend als het gebouw van de GGD en nu van verschillende medische zorginstellingen . Oprijzende handen uit staven en tralies symboliseren het weggaan zonder afscheid. In het midden staat een gedicht van Rutger Kopland met hetzelfde thema.
Deze plaquette was de derde van de zes die dank zij het speciale fonds van de HVOL geplaatst werden.
GT_1311
Wasstraat 59
"DE BANDER", karakteristiek pand.
De gevelsteen verwijst naar de bander of baander, de naam van de grote staleuren van grote boerderijen in Drente en Twente. Het huis aan de Wasstraat 59 heeft ook het model van een Twentse boerderij, met het steil opgaan de rode pannendak.
Het werd in 1926 gebouwd in opdracht van dr. C. Brouwer die toen leraar Duits werd aan de gemeentelijke HBS aan de Hoge Rijndijk. Zijn echtgenote wilde eigenlijk niet weg uit het oosten des lands en als remedie tegen de heimwee liet Brouwer het huis in deze stijl bouwen en gaf het een toepasselijke naam. Het mocht echter niet baten, mevrouw Brouwer hield het niet uit in Leiden. In 1936 werd het huis verkocht aan juffrouw Rosskopf, vriendin en huisgenote van juffrouw Ruth, wereldberoemd in Leiden als directrice van het Leidsch Volkshuis.
GT_1312
Wasstraat 62
Gevelsteen met boot, karakteristiek pand.
Dit is de enige gepolychromeerde gevelsteen in de Professorenwijk en Burgemeesterswijk.
Of er een verband is met een vorige bewoner of dat het puur gaat om decoratie is niet bekend.
GT_1313
Zeemanlaan 37
Abstracte voorstelling, karakteristiek pand.
Wellicht is deze steen een herinnering aan een eerder in dat pand gevestigde winkel. Tegenwoordig is er een dierenwinkel gevestigd. Navraag ter plaatse leverde niets op.
GT_1314
Zeemanlaan 53
Tekst: "EERSTE STEEN GELEGD DOOR JANNIE EN ANNELIES 27 APRIL 1935",
GT_1316
Zoeterwoudsesingel 63/ 64
Fries met tekst: "HELENA, 11 februari 1893, CATHARINA", gemeentelijk monument.
Dit dubbele herenhuis kwam, volgens de tekst in de cartouches op het fries onder de dakgoot, gereed op 11 februari 1893.
GT_1317
Zoeterwoudsesingel 90
Twee identieke sierstenen met leeuwenkop, , gemeentelijk monument.
Geen gevelteken in strikte zin maar wel een markante versiering van het pand.
Dit verhaal is opgesteld door de commissie Geveltekens van de Historische Vereniging Oud Leiden. Voor meer informatie of contact met de commissie raadpleeg ons colofon.