Erfgoed Leiden en omstreken

Info

Verhaal: Van Assendelftshof

  • Leiden
  • Geschiedenis 1601-1700
  • Gebouwen

Gevelteken Langegracht 47


GT_1365 Foto Pancras van der Vlist

Het Hof van Bartholomeus van Assendelft bestaat uit veertien woninkjes rondom een vierkant plein. Boven de toegangsdeur in hout gesneden:
"Bartholomeus Willemsz.
van Assendelfts Hof
Gesticht 1624".

De ingang tot hof ligt tussen Langegracht 47-51a (voorheen Langegracht 49).

Bartholomeus Willemsz. van Assendelft, houtkoper van beroep, liet in zijn testament bepalen dat zijn erfgenamen een "Aelmoeshoffgen van vyfftien huysgens en haeren erve ..... op een bequame plaats" zouden moeten oprichten.
Van Assendelft is ook schepen in Leiden geweest maar werd, tegelijk met zijn zwager Frans Pieterzs. Duist van der Werf (geb. 1574), in 1618, bij de verandering van de regering, van die waardigheid ontzet.

Pas in 1681 kochten de erven van Bartholomeus Willemszoon van Assendelft en Gertruyd Pietersdochter van der Werff een bestaande poort met 15 huisjes aan de Langegracht om te voldoen aan het al in 1624 gemaakte testament.
Het hof werd bestemd voor mannen en vrouwen die bij voorkeur (arme) vrienden van de stichter waren.
In 1762 waren nog maar 11 huisjes verbouwd van de oorspronkelijke 15.
Al in de eerste helft van de 19e eeuw raakte het hofje sterk in verval.
In 1837 werd het, na een voorjaarsstorm, vrijwel geheel vernieuwd.
In 1968 telde het hofje nog twee bejaarde bewoonsters en werd de rest van de ruimte als flessenpakhuis gebruikt door de ernaast gelegen distilleerderij.
De Stichting Leidse Studentenhuisvesting ontfermde zich uiteindelijk over de trieste restanten en nam architect Piet van der Sterre in de arm. Het complex werd verbonden met een rijtje woningen aan de Langegracht.


Het hofje is een Rijksmonument.

Bronnen:

Ruud Spruit en Herman Kleibrink, Hofjes in Leiden, Boekhandel de Kler, Leiden, 1979
Pancras van der Vlist, Leidse Geveltekens

Opgesteld door de commissie Geveltekens van de Historische Vereniging Oud Leiden, voor meer informatie zie ons colofon.
kaart