Mevrouw J.M. Streeder, geboren op 4 augustus 1930 in Heinenoord, woonde tussen 1940 en 1946 aan de Witte Singel 105 in Leiden. Haar vader was Nederlands Hervormd predikant en werd op 19 april 1931 te Leiderdorp en op 8 december 1940 te Leiden in zijn ambt bevestigd. Ze groeide op in een groot gezin met uiteindelijk acht kinderen. De regels in huis waren streng. Zo mocht er op zondag niets vanwege de verplichte zondagsrust. Iedereen moest binnen blijven, ook bij mooi weer of als er eindelijk geschaatst kon worden.
De lagere school volgde mevrouw Streeder aan het Noordeinde, op de School met den Bijbel. Op haar 12de mocht ze naar de HBS voor Meisjes op de Garenmarkt. Ze kreeg daar veel lessen Duits en Afrikaans; voor Engels was in die tijd op last van de bezetter geen ruimte in het lesprogramma. Dat heeft ze na de oorlog moeten inhalen.

Café Aniba
Omdat het domineesgezin over een telefoon beschikte werd op last van de Duitsers de letter T op de voorgevel geschilderd. Dat was makkelijk voor de bezetter. Mocht men onverhoopt snel willen bellen dan zag je direct waar een telefoontoestel was.
De witte letter T is overigens nog steeds zichtbaar op het huis onder het nummer.
Foto Gemeente Leiden 1975

Iedere morgen begon voor mevrouw Streeder om halfzeven met het halen van twee flessen melk bij boer Van Vliet. Er was weinig contact met de buurt, wel met andere predikanten zoals Vossers en Kuilman. Spanning was er de gehele oorlog of vader na een preek niet opgehaald zou worden. Eén verkeerd woord was voor de Duitsers immers al genoeg om in te grijpen. Gelukkig is dat nooit gebeurd.
Melkboer De Geus verspreidde illegale krantjes in lege, witgekalkte melkflessen. Zonder het te weten heeft ze meegeholpen met die verspreiding. Ook zag ze dat het haar moeder lukte om tijdens razzia’s mannen, die in rijen over de Witte Singel liepen, in huis te smokkelen. ’s Avonds werden de mannen naar Café Aniba overgebracht op de hoek van de Herenstraat en de Witte Singel.

Katholiek
De familie Streeder had een tante in kamp Vught zitten. Het lukte haar moeder om een pakket met rookvlees naar haar op te sturen. Op Doezastraat 14 zat slager Sanders. Hij was een NSB’er maar zijn echtgenote was joods. En via die echtgenote lukte het haar moeder om de zending rookvlees te bemachtigen. Of de tante in Vught het pakketje ooit nog ontvangen heeft, weet ze niet meer.
Later was er vanwege de kritieke voedselsituatie bijna geen voedsel meer. Daarom werden er suikerbieten en tulpenbollen gegeten. Daarnaast werd de gaarkeuken in de Herenstraat dagelijks bezocht. Ze werd naar boerderijen in Voorschoten en Zoeterwoude gestuurd om extra voedsel te vergaren. Desondanks kreeg ze toch hongeroedeem.
Na de oorlog werd haar vader dominee in Den Haag. Ze verhuisden in 1946. Mevrouw Streeder trouwde tegen de wens van haar ouders met een roomse jongen en werd ook katholiek. Ze gingen in Oegstgeest wonen alwaar ze in 1956 een zoon kregen. Ook woonde ze lange tijd in Terneuzen maar daarna keerde ze weer naar Leiden terug.

De geluidsopname van het interview is hier te beluisteren.

Een volledige transcriptie van het interview is hier te vinden.

Interview door de werkgroep De Stem van Leiden, die onderdeel is van de Historische Vereniging Oud Leiden en samenwerkt met Erfgoed Leiden en Omstreken en de Opleiding Geschiedenis van de Universiteit Leiden.

Reacties op dit verhaal kunt u sturen naar destemvanleiden@oudleiden.nl

Meer verhalen van De Stem Van Leiden vindt u in de INDEX.