Erfgoed Leiden en omstreken

Info

Verhaal: Graansilo W.C. van Niekerk

  • Leiden
  • Geschiedenis 1951- heden
  • Gebouwen

Geveltekens Graansilo Vlietweg 1 eerste steen Hans van Niekerk 1966 en muurreclame

DE GRAANSILO
Vlietweg 1


GT_1953

De Vlietweg heeft voornamelijk aan één kant bebouwing (en even nummers), omdat aan de andere kant water is; hier loopt de Vliet.

04e4751a-26bd-11e3-9175-3cd92befe4f8
Gezicht op de Vlietweg 1. Silo van veevoederbedrijf Niekerk.
Links nummer 62. Rechts de Vliet (Delftse).
afbeelding Erfgoed Leiden

Het enige pand aan de andere kant is de verderop in een bocht gelegen graansilo. Deze silo bestaat uit de volgende delen:

1) De silo zelf; Daaraan zit een datumsteentje/eerste steenlegging, met als opschrift: “Hans van Niekerk, oud 7 jaar, 1 juni 1966”. Deze silo dateert dus uit 1966



2) Een oude loods of schuur als zijgebouw. Op dit zijgebouw is nog zeer vaag een geschilderde reclame te vinden. Bovenaan onderscheiden we: “W.C. van Niek…………” en daaronder: “graan…………”.



Niet meer te lezen is, of zich daaronder nog een tekst bevindt (bijv een telefoonnummer of zoiets). Omdat we deze tekst voor een deel in de silo zien verdwijnen, is de reclame en daarmee het gebouw vermoedelijk van een oudere datum, dan de silo. Met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid kunnen we stellen, dat het hier om de bekende graanhandel W.C. van Niekerk uit Zoeterwoude gaat

De geschiedenis van graanhandel W.C. van Niekerk bestond reeds voor 1900 en was gevestigd Miening E65 te Zoeterwoude. In een advertentie in de Leidsche Courant van 25 juni 1910 adverteert deze onderneming voor “Phosphorzure Voederkalk met een gehalte van 38 à 42% oplosbaar Phosphorzuur en vrij van schadelijke bestanddelen”. In de Leidsche Courant van 9 juli 1910 wordt de advertentie herhaald. Het bedrijf blijkt een levensmiddelenwinkel te hebben in de Dorpsstraat in Zoeterwoude Dorp. In 1914 refereert de graanhandel in een advertentie opnieuw aan deze “Phosphorzure kalk”en stelt , dat paarden, koeien en vooral varkens hieraan behoefte hebben in hun voedsel en roept wederom op, deze Voederkalk bij hen te kopen.
In de Leidsche Courant van 5 maart 1927 wordt de graanhandel van W.C. van Niekerk in een advertentie genoemd en daarbij blijkt, dat men nu ook Leidse kaas (komijnekaas) verkoopt. Per 01-05-1930 werd de graanhandel omgezet in de firma W.C. van Niekerk met als vennoten W.C en W.J. van Niekerk. Naast de handel in granen ging dit bedrijf er in 1939 ook een graanmaalderij bij doen
Voor wat betreft de silo en het zijgebouw: de geschiedenis gaat terug tot 1920. De Coöperatieve aankoopvereniging “Helpt elkaar” sticht in dat jaar in sectie E nr 1402, Vlietweg wijk E, een graanpakhuis (volgnr 939) een transformatorhuisje (volgnr 953) en en paardestal en schuurtje (volgnr 954). In de kadstrale administratie had “helpt Elkaar” het leggernummer 3812) .
Op 12 januari 1922 vond de officiële opening van de graanmaalderij plaats. Voorzitter was toen dhr Dorrepaal.
Kort voor 23 februari 1929 wijzigt de Coöperatieve Aankoopvereeniging (formeel(administratief) gevestigd: Dorpsstraat D91) haar statuten
In de crisistijd van de jaren 30 lopen de zaken niet erg lekker en op 11 juni 1936 wordt door de arrondissementsrechtbank Den Haag, het faillissement van de Coöperatie uitgesproken , met als curator mr G.H.E. Nord Thomson te Leiden
Op 09 en 16 september vindt vervolgens een openbare verkoping plaats ten overstaan van notaris S.J. Ruizeveld te Zoeterwoude. Deze verkoping vindt plaats in Nieuw Cronestein aan de Vliet ( de huidige brasserie Cronesteyn, zie GT1954). Ook de maalderij wordt daarbij verkocht; ondudelijk is, aan wie. Of de firma W.C. van Niekerk hierbij betrokken is, is allerminst zeker.
Wel duikt de naam W.C. van Niekerk op bij de bouw van de silo in 1965/1966. De silo is 15 m hoog. Aannemer was paardekooper uit Zoeterwoude.
Bij de Leidse stadsuitbreiding van 1966 komt het in Leiden te liggen.
In 1979 wilde de gemeente Leiden het complex voor anderhalf miljoen gulden kopen, maar de gemeenteraad ging in haar vergadering van 25 augustus 1980 niet met het voorstel van het college van B en W akkoord.
In 1990 ging de laatste directeur, Th. Van Niekerk met pensioen en werd het bedrijf gestaakt.
Kort daarop werden de opstallen verkocht aan een projectontwikkelaar. Deze liet door architect van Swieten een zeer grootschalig plan maken voor afbraak van de silo en de bouw van een even hoge flat op de zelfde plaats. Mede door bezwaren van omwonenden ging de herinrichting uiteindelijk niet door en daarmee bleef ook de graansilo staan. Het complex ziet er echter wat verwaarloosd uit

Bronnen:
Enkele records van de beeldbank Oud Zoeterwoude (via Google), t.w. 00007 en 00217
Inlichtingen en bevindingen van P.J.M. de Baar
Gesprekken met omwonenden (zie ook Paardekooper Ora et Labora)

Auteur / foto's J. Hartstra

Dit verhaal is opgesteld door de commissie Geveltekens van de Historische Vereniging Oud Leiden.
Voor contact met de commissie, zie het colofon.
kaart