Verhaal: Jeugdherinneringen van C.J. de Fremery, 1849-1855
- Leiden
- Geschiedenis 1801-1900
Geboren 19 maart 1836 - Overleden 9 februari 1874
De familie De Fremery is bekend geworden als exploitant van de Leidsche Zoutkeet, waar zeewater uit Katwijk geraffineerd werd tot fijn zout dat bijzonder geschikt was voor het maken van Leidse kaas. Over de Leidse zoutkeet is al zoveel gepubliceerd dat het al haast ondoenlijk is om op zijn minst de belangrijkste titels te noemen. De biografische gegevens over de familie zijn gepubliceerd in Nederland’s Patriciaat 33 (1947), speciaal p. 154 voor de auteur en zijn naaste familie. Casparus Jacobus de Fremery werd geboren op 19 maart 1836 in Leiden als zoon van Petrus Isaacus (1809-1894) en Cornelia Jacoba Catharina Cunaeus. Zijn vader was lid van de Gemeenteraad (en wethouder) en van Provinciale Staten en directeur van de N.V. De Leidsche Zoutkeet.
Na zijn studie rechten zou Caspar het uiteindelijk tot substituut-griffier van de Hoge Raad schoppen, maar hij overleed ongehuwd op 9 februari 1874, 37 jaar oud. Het gezin bestond verder uit Johanna Catharina (de Cato of Cateau die vaak genoemd wordt), geb. 7 maart 1837, Ursule Hortense, geb. 13 april 1839, Adèle, geb. 30 juli 1841, en Henriëtte Julie, geb. 3 mei 1843.
Als zoon uit een zeer welgestelde familie zijn deze aantekeningen uit de jaren dat hij op het gymnasium zat en als beginnend student van een ander niveau dan jeugdherinneringen van iemand uit arbeiderskringen, maar daar zijn er slechts heel weinig van bekend. Zelfs uit de betere kringen is het aantal bewaardgebleven memoires uit die tijd niet geweldig groot, zodat ook de uitgave van die van C.J. de Fremery van belang zijn. Helaas gaat het vooral om de genoegens des levens, dus vakanties, snoepreisjes en logeerpartijen, meer dan over meer serieuze zaken, laat staan over alledaagse zaken in zowel zijn eigen kringen als die van meer gewone Leidenaars.
Op het front van het boek waarin Casparus van tijd tot tijd opgeschreven heeft wat hij belangrijk vond, staat JOURNAL. Toch is het amper een journaal of dagboek te noemen; het zijn zeker geen dagelijkse aantekeningen. In sommige jaren had hij maar weinig aan te tekenen en toen hij student was, kwam hij er wellicht helemaal niet meer toe. Van het boek is dus ook maar een zeer klein gedeelte beschreven. Het is fraai ingebonden, met goud op snee, schutbladen van marmerpapier en sierranden; helaas is de rug losgeraakt en een deel ervan zelfs verdwenen. Het is kennelijk geërfd door zijn zus Ursule Hortense en door haar huwelijk met mr. Jean Corneille du Pui in het bezit van nakomelingen Du Pui gekomen. Daardoor bevindt het zich thans in het archief van de familie Du Pui en aanverwanten (De Fremey, Bucaille, Cunaeus), dat als archief 0249A berust in de depots van Erfgoed Leiden en Omstreken onder inv.nr. 77, Dagboek van Casparus de Fremery, 1849-1855.
Na het scannen van het boek werd het getranscribeerd door mw. A. Poland en gecollationeerd door P. de Baar. Het handschrift was vrijwel overal prima leesbaar, waarbij mooi te zien is hoe het schrift van een kind zich ontwikkelde tot dat van een jonge volwassene. Zeker in het begin is te zien dat ook de kennis van de Nederlandse taal nog niet perfect was. Zo lopen veel zinnen haast eindeloos door, met komma’s in plaats van punten en daarna hoofdletters; deze zijn nu naar hedendaags gebruik tot aparte zinnen gemaakt. Waar in het begin eene vaak geschreven werd als een’, komt dat later niet meer voor. Het hoofdlettergebruik is zeer wisselend, waarbij diverse woorden een hoofdletter kregen waar dat thans niet meer gebruikelijk is. Bij de namen van de maanden was dat toen gebruikelijk, waar dat nu niet meer het geval is; deze zijn nu met een kleine letter getranscribeerd. Dat geldt ook voor diverse aanduidingen van familieleden; op Papa en Mama na is dat nu overal met kleine letter weergegeven. En de interpunctie is voor een beter en sneller lezen volgens de huidige regels gegeven. De namen in de tekst zijn zoveel mogelijk geverifieerd en extra informatie is tussen vierkante haken tussengevoegd. Vanzelfsprekend is er over velen in tal van publicaties zeer veel meer te vinden, en ook over de beschreven gebeurtenissen is veel uitvoeriger in bijvoorbeeld kranten te lezen. Maar hopelijk is in dit manuscript informatie te vinden die nog niet breder bekend was.
De jeugdherinneringen van Casparus de Fremery vindt u hier.
Verhalen van De Stem Van Leiden vindt u in de INDEX.
Na zijn studie rechten zou Caspar het uiteindelijk tot substituut-griffier van de Hoge Raad schoppen, maar hij overleed ongehuwd op 9 februari 1874, 37 jaar oud. Het gezin bestond verder uit Johanna Catharina (de Cato of Cateau die vaak genoemd wordt), geb. 7 maart 1837, Ursule Hortense, geb. 13 april 1839, Adèle, geb. 30 juli 1841, en Henriëtte Julie, geb. 3 mei 1843.
Als zoon uit een zeer welgestelde familie zijn deze aantekeningen uit de jaren dat hij op het gymnasium zat en als beginnend student van een ander niveau dan jeugdherinneringen van iemand uit arbeiderskringen, maar daar zijn er slechts heel weinig van bekend. Zelfs uit de betere kringen is het aantal bewaardgebleven memoires uit die tijd niet geweldig groot, zodat ook de uitgave van die van C.J. de Fremery van belang zijn. Helaas gaat het vooral om de genoegens des levens, dus vakanties, snoepreisjes en logeerpartijen, meer dan over meer serieuze zaken, laat staan over alledaagse zaken in zowel zijn eigen kringen als die van meer gewone Leidenaars.
Op het front van het boek waarin Casparus van tijd tot tijd opgeschreven heeft wat hij belangrijk vond, staat JOURNAL. Toch is het amper een journaal of dagboek te noemen; het zijn zeker geen dagelijkse aantekeningen. In sommige jaren had hij maar weinig aan te tekenen en toen hij student was, kwam hij er wellicht helemaal niet meer toe. Van het boek is dus ook maar een zeer klein gedeelte beschreven. Het is fraai ingebonden, met goud op snee, schutbladen van marmerpapier en sierranden; helaas is de rug losgeraakt en een deel ervan zelfs verdwenen. Het is kennelijk geërfd door zijn zus Ursule Hortense en door haar huwelijk met mr. Jean Corneille du Pui in het bezit van nakomelingen Du Pui gekomen. Daardoor bevindt het zich thans in het archief van de familie Du Pui en aanverwanten (De Fremey, Bucaille, Cunaeus), dat als archief 0249A berust in de depots van Erfgoed Leiden en Omstreken onder inv.nr. 77, Dagboek van Casparus de Fremery, 1849-1855.
Na het scannen van het boek werd het getranscribeerd door mw. A. Poland en gecollationeerd door P. de Baar. Het handschrift was vrijwel overal prima leesbaar, waarbij mooi te zien is hoe het schrift van een kind zich ontwikkelde tot dat van een jonge volwassene. Zeker in het begin is te zien dat ook de kennis van de Nederlandse taal nog niet perfect was. Zo lopen veel zinnen haast eindeloos door, met komma’s in plaats van punten en daarna hoofdletters; deze zijn nu naar hedendaags gebruik tot aparte zinnen gemaakt. Waar in het begin eene vaak geschreven werd als een’, komt dat later niet meer voor. Het hoofdlettergebruik is zeer wisselend, waarbij diverse woorden een hoofdletter kregen waar dat thans niet meer gebruikelijk is. Bij de namen van de maanden was dat toen gebruikelijk, waar dat nu niet meer het geval is; deze zijn nu met een kleine letter getranscribeerd. Dat geldt ook voor diverse aanduidingen van familieleden; op Papa en Mama na is dat nu overal met kleine letter weergegeven. En de interpunctie is voor een beter en sneller lezen volgens de huidige regels gegeven. De namen in de tekst zijn zoveel mogelijk geverifieerd en extra informatie is tussen vierkante haken tussengevoegd. Vanzelfsprekend is er over velen in tal van publicaties zeer veel meer te vinden, en ook over de beschreven gebeurtenissen is veel uitvoeriger in bijvoorbeeld kranten te lezen. Maar hopelijk is in dit manuscript informatie te vinden die nog niet breder bekend was.
De jeugdherinneringen van Casparus de Fremery vindt u hier.
Verhalen van De Stem Van Leiden vindt u in de INDEX.