Erfgoed Leiden en omstreken

Info

Verhaal: Wollendekenfabriek Van Wijk

  • Leiden
  • Geschiedenis 1601-1700
  • Geschiedenis 1901-1950
  • Gebouwen

Geveltekens Hogewoerd 145-153


GT_1295 foto W. Devilee

....
GT_1296 en GT_1297

Het torentje van dit gebouw behoorde ooit tot het complex van de Wollendekenfabriek van de gebroeders Van Wijk & Co aan de Hogewoerd 145-153.
Deze toren dateert uit 1910.
De voormalige wollendekenfabriek Van Wijk werd gebouwd in 1840 - mogelijk naar ontwerp van Th. Molkenboer - en in 1862 aangekocht door de firma Van Wijk.
Bij een verbouwing onder leiding van W.C. Mulder verrees een vleugel met sprinklertoren (1910) naast de bestaande vleugel aan de Hogewoerd, die met een etage werd verhoogd (1912). Aan het Levendaal kwam in 1910-'13 een vleugel met betonskeletconstructie tot stand.
In 1989 werd het pand voor een groot deel gesloopt en vervangen door appartementen.

Een gevelteken in de Rijnstraat geeft aan dat hier de Textielfabrieken van Gebr. van Wijk hun business hadden.

GT_2020 Foto Stiel



De fabriek van de 'Leidsche Textielfabrieken Gebroeders Van Wijk & Co N.V.' heeft bestaan van 1795-1957. Men fabriceerde er dekens, breigarens en sokken.

De eerste 'fabrikeur' was Dirk van Wijk, die in 1795 zijn meesterstuk ter keuring aanbood. In 1815 werd aan de Kerksteeg het eerste fabriekje voor wollen dekens opgericht door Willem Frederik van Dijk. Samen met Thomas van Wijk en Bertram Corts kocht hij in 1847 een pand aan de Herengracht.
W. F. van Wijk kocht in 1863 een fabriek aan de Hogewoerd die in 1840 was opgericht door Benjamin Adrian. Later werd de sajetfabriek van P. de Geer overgenomen en in 1864 werd ook de eerste stoommachine aangeschaft van 40 pk (30 kW). Na 1871 werd een pand aan de Vestestraat in gebruik genomen waar eveneens een stoommachine werd geïnstalleerd.

In 1913 werd een breigarenfabriek aan het Levendaal geopend en tijdens de eerste Wereldoorlog produceerde de fabriek goederen voor het leger, wat leidde tot een bezoek van Koningin Wilhelmina aan de fabriek. Verdere uitbreiding vond plaats in 1929 en in 1945. In dat laatste jaar werd een dekenfabriek aan de Kanaalweg in bedrijf gesteld.

Het bedrijf, dat regelmatig op wereldtentoonstellingen en jaarbeurzen te vinden was, ontwikkelde zich tot een grote producent.

De neergang van het bedrijf begon in 1957, toen het fuseerde met de sajetfabrieken van Cranenburg & Van Heringa, een bedrijf dat stamde uit 1873 en dat fabrieken had aan het Rapenburg, de Vliet en de Kaiserstraat. Het fusiebedrijf ging Van Wijk en Heringa heten. In 1963 werd het bedrijf opgekocht door Reinder Zwolsman, en daarna geliquideerd. De fabrieksgebouwen tussen het Levendaal en de Hogewoerd zijn verbouwd tot een appartementencomplex.

Bronnen:

S. Broekhoven en anderen, Monumenten in Nederland. Zuid-Holland Rijksdienst voor de Monumentenzorg, Zeist / Waanders Uitgevers, Zwolle 2004
Wikipedia


Opgesteld door de commissie Geveltekens van de Historische Vereniging Oud Leiden, zie verder ons colofon.

kaart