Erfgoed Leiden en omstreken

Info

Verhaal: Gevelreclame H. van Romburgh IJzerwaren

  • Leiden
  • Geschiedenis 1901-1950
  • Geschiedenis 1951- heden
  • Gebouwen

Gevelteken Oude Rijn/hoek Dullebakkersteeg

Dullebakkersteeg hoek Oude Rijn

GT_1902

Reclameschildering
Deze reclame dateert vermoedelijk van vóór 1919 en is door specialisten gerestaureerd in 1994 en teruggebracht in de oorspronkelijke kleuren. Het bijzondere van de muurschildering is dat deze is uitgevoerd in een unieke Jugendstil-belettering.

"H. VAN ROMBURGH IJZERWAREN VOOR DE MEUBEL EN BOUWVAKKEN. GEREEDSCHAPPEN VOOR ALLE AMBACHTEN"

Hij lijkt zich een beetje verstopt te hebben in een hoekje van de binnenstad maar wanneer je het eenmaal weet, loop je er niet meer zomaar langs.
In de Dullebakkersteeg, op de hoek met de Oude Rijn, is hoog tegen de gevel nog een oude reclame te zien, die in 1994 gereconstrueerd werd.
In fraaie Jugendstil-letters liet Herman(us) van Romburgh (1852-1919) hiermee zijn waren aanprijzen. Iets verderop, in de Donkersteeg, dreef hij op nummer 8 zijn winkel in ijzerwaren. Alle gereedschappen die nodig waren voor meubelmaken, bouwvakken en andere beroepen werden daar verkocht.


foto W. Devilee

Is het niet een beetje vreemd dat de gevelreclame niet in de Donkersteeg hangt?
Dat is verklaarbaar: in 1903 of 1904 kreeg Herman van Romburgh een magazijn bij de Oude Rijn 32. Hoogstwaarschijnlijk liet hij in die jaren op de zijgevel van het nieuwe pand, in de Dullebakkersteeg, de reclame aanbrengen.

Op een bint in het pand Donkersteeg 8 stond waarschijnlijk de volledige naam van de zaak: De Nieuwe IJzerwinkel, opgericht 1857. Of de naam Van Romburgh er ook nog op of bij gestaan heeft, zal wel moeilijker te bepalen zijn. Dit pand (toen nog Wijk 6 nr. 81) was eigendom van Laas Oedses de Vries, die die op 4 november 1856 voor notaris P. Muller overdroeg aan Hubertus van Romburgh. Van hem vererfde de zaak na zijn dood op 4 april 1889 op zoon Hermanus Hubertus van Romburgh, die overleed op 16 maart 1919. Hoewel hij een zoon Hubertus had, winkelbediende, nam die kennelijk toch de zaak niet over (zoon Willem Frederik was mogelijk niet altijd geheel compos mentis) en dus kocht Willem Jacobus Laman, geb. 22-2-1888 te Leiden, deze zaak. “Maandag 29 September [1919] zal de IJzerhandel van W.J. Laman, Haarlemmerstraat 197, wegens verplaatsing gesloten zijn, dinsdag 30 September namiddag 5 uur opening van het nieuwe magazijn, Donkersteeg 8, voorh. H. van Romburgh. Zijn zonen Jacobus, geb. 8-2-1915, en Willem Jacobus, geb. 23-9-1918, zouden dus na de dood van hun vader, 29-9-1954, de zaak overnemen. Het bijtrekken van nr. 10 vond plaats in 1959: op 20-6-1959 werd door Kees Bik, architect te Leiderdorp, aanbesteed het verbouwen van 8 en 10 aan de firma Leo Zitman voor f 41.793,--. Men begon op 5 juli 1959 en de zaak werd geopend op 12 februari 1960. De reclame aan Dullebakkersteeg hoek Oude Rijn 32 verwees alleen naar de zaak in de Donkersteeg; dat pand was denkelijk nooit b.v. pakhuis voor Van Romburgh. En de reclame moet dus van vóór 1919 dateren.

Het lettertype van de 'Romburgh IJzerwaren-reclame' zou heel goed een Habsburg kunnen zijn. Dat was een fantasie-letter die geïnspireerd was door de vormen van de Jugendstil. Zulke letters waren rond 1925 erg in de mode.
De reclame van Romburgh is waarschijnlijk door een vakkundige schilder met sjablonen gemaakt.


Bronnen:

P.A.F. Kotterman, 'Krullen, lijnen en zweepslagen'.
A.Roovers, 'Op muren en getimmerten'.
W.M. de Leen, Eigen herinnering aan de fa. Laman, opvolger van het bedrijf Romburgh.

Eventuele aanvullingen kunt u sturen naar de commissie geveltekens; zie ons colofon.

kaart