Erfgoed Leiden en omstreken

Info

Cholera in Leiden

Ook in het verleden waren er pandemieën! In de negentiende eeuw, van 1832 tot 1869 werd Nederland geteisterd door cholera. In deze lesactiviteit gaan leerlingen in Leiden op onderzoek met de cholerakaart van 1870. De les van 3 uur  is speciaal gemaakt en ontwikkeld voor 2 vwo.

Op 5 augustus 1832 overlijdt Cornelis Schalkwijk aan cholera. Hij is het eerste slachtoffer van de ziekte (patient 0), die veel Leidse inwoners het leven zou kosten. Bijna de helft van de cholerapatienten overlijdt aan de ziekte. In dit lespakket doen de leerlingen onderzoek naar de ziekte zelf, de impact op de bevolking, de berichtgeving en  leggen ze een verband met onze huidige situatie.

Een introductie met uitleg van de opdracht, een excursie door de wijken die het hardst zijn getroffen, de kranten bestuderen uit 1832 en nu. En daarna presenteren wat je ontdekt hebt. Dit is een lesactiviteit voor een dagdeel, maar hij kan ook over een aantal lesuren worden verspreid.

In de interactieve introductieles behandelen we de ziekte cholera: de symptomen, de impact op de bevolking en de verspreiding vanuit Azië naar Leiden. De volgende onderwerpen passeren onder andere de revue:

  • berichtgeving
  • maatregelen vanuit de overheid
  • oplossingen door burgers
  • onderzoek naar bron, verspreiding en besmettelijkheid

Tijdens de excursie onderzoekt elk groepje leerlingen een eigen wijk. Hierbij gaan ze uit van de cholerakaart uit 1870. Ze zoeken huizen op waar veel choleragevallen waren en kijken naar de hygiënische omstandigheden. Daarbij vergelijken ze de toenmalige situatie in de wijk met die van nu.

cholerakaart met wijken in tekst

Terug op school gaat elk groepje met een pakket aan krantenartikelen aan de slag. Ze vergelijken de berichtgeving en de inhoud met die over corona.

Uiteindelijk presenteren de leerlingen hun bevindingen in maximaal 5 minuten aan de rest van de klas.

Lesmateriaal om zelf te downloaden en te printen

Algemeen:

Opdracht

Maatregelen cholera juni 1832

Dossiers per groepje:

Dossier A

Dossier B

Dossier C

Dossier D

Dossier E

Dossier F

Dossier G

Dossier H

De les bestaat uit:

  • ca. 30 min. introducerende (digitale) gastles door een medewerker van Erfgoed Leiden en Omstreken
  • ca. 15 min. toelichting opdracht
  • ca. 90 min. excursie naar de binnenstad van Leiden in maximaal 8 verschillende groepjes leerlingen
  • ca. 15 min. vergelijken met huidige situatie adhv krantenartikelen
  • ca. 30 min. presenteren bevindingen aan andere groepjes

Voor meer informatie en het boeken van de gastles kunt u contact opnemen met het team educatie: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.

kaart