Erfgoed Leiden en omstreken

Info

Erfgoed Leiden en Omstreken bestaat 10 jaar

Erfgoed Leiden en Omstreken bestaat 10 jaar! In 2013 werden het historisch archief van de regio, de monumentenzorg en de archeologie samengebracht. Alle disciplines op één plek, onder de noemer Erfgoed Leiden en Omstreken. Ook Molenmuseum de Valk kwam erbij – als icoon van de historische binnenstad. In 10 jaar tijd is er een boel gebeurd. We zetten een aantal hoogtepunten voor je op een rijtje.

Subsidieregeling Historisch Stadsbeeld
De gemeente Leiden stimuleert door de Subsidie Historisch Stadsbeeld al sinds 2009 het herstel van historische winkelpuien, kleuren en stoepen. Er zijn in die 14 jaar al geweldige herstelprojecten voorbij gekomen. We herstelden we bijvoorbeeld al meer dan 140 winkelpuien in oude stijl. Momenteel krijgen ook alle poppenleuningen van Leiden hun historische kleur terug. Zo wordt Leiden steeds authentieker. Meer lezen >


Op Breestraat 120 kwamen de bovenlichten, het rijke metselwerk en de harstenen plint na reiniging en verwijderen van het plaatwerk weer tevoorschijn. Opvallend zijn de originele gele ruiten van zogenaamd kathedraalglas in de bovenlichten.

Publieksprijs Naar de Stad
Het eerste echt zelf ontwikkelde lespakket van Erfgoed Leiden en Omstreken was Naar de Stad. In dit pakket kunnen leerlingen de keus maken of zij, als fictieve middeleeuwse familie, naar de stad gaan of op het platteland blijven. Bij het maken van de keus hebben zij filmpjes van experts en voorwerpen uit de collectie tot hun beschikking. Het pakket won in 2013 de Prijs der Nederlandse Publieksarcheologie op de Reuvensdagen in Groningen.

Beste website van het jaar
In 2014 won onze website Erfgoed Leiden en Omstreken de prijs 'Beste Website van het Jaar' in de categorie Overheid. In deze categorie ging www.erfgoedleiden.nl de strijd aan met de websites van landelijke overheidsorganisaties als de Belastingdienst, DigiD en de Rijksoverheid. Meer lezen >

De bokaal voor Beste Website van het Jaar

Bijzondere archeologische opgravingen
In 2015 stuitten we tijdens de voorbereidingen van de bouw van appartementencomplex Het Groene Lakenplein op fundamenten van wevershuisjes van de 17e eeuw. Deze waren nog zo gaaf dat ze zelfs hebben kunnen herleiden welke families hier hebben gewoond. De plek vormde destijds een belangrijk onderdeel van de grootschalige stadsuitbreiding van 1658/1659. Dit jaar nog vonden we de oudste sporen van (de stad) Leiden tot nu toe. Ze dateren uit de 9e of 10e eeuw. Meer lezen >


Archeologe Yolande Meijer van IDDS Archeologie (Noordwijk) houdt 10e-eeuwse houten palen vast die gevonden zijn tijdens de opgraving in 2018 en 2019.

Duurzame monumentenzorg
Het verduurzamen van een historische woning of monument lijkt voor veel eigenaren een uitdaging. Volgens Erfgoed Leiden zijn er voor elke historische woning mogelijkheden voor verduurzaming. In april 2017 bereikten we een mijlpaal: we adviseerden 250 monumenteneigenaren over hoe zij hun woning kunnen verduurzamen. De jaren die daarop volgden gingen we daar gestaag mee door. We organiseerden een bijbehorende tentoonstelling in het Leidse Stadhuis met inloopspreekuren. Meer lezen >

duurzaamheid expo

BNG Erfgoedprijs
In 2018 won Erfgoed Leiden de BNG Bank Erfgoedprijs! Met het prijzengeld van 25.000 euro realiseerden we een virtuele reconstructie van het huis van Rembrandt. Dat alles gebaseerd op historische bronnen, kaarten, bouwhistorisch- en archeologisch onderzoek in de stad. Meer lezen >

 De constructie en vorm van geboortehuis van Rembrandt. Het huis aan de Weddesteeg bestond uit twee dwarshuizen met een diepe aanbouw. 

Bouwhistorische ontdekkingen
Onze bouwhistorici doen regelmatig bijzondere ontdekkingen. Zo vonden ze in 2019 een bijzondere Romeinse zuil  in een kelder van Breestraat 113. In de 13de eeuw werd de zuil hergebruikt in dit van oorsprong middeleeuwse pand. Een andere bijzondere ontdekking in 2015 waren de resten van een middeleeuw hoekhuis op Haarlemmerstraat 254. Tijdens het onderzoek troffen onze bouwhistorici op de begane grond middeleeuws muurwerk en plafondbalken aan. Meer lezen >

 De hergebruikte Romeinse zuil in de voorste kelder van Breestraat 113 (foto Babooka)

Verbouwing Molenmuseum de Valk
In 2019 opende het vernieuwde Molenmuseum de Valk na een paar maanden verbouwing opnieuw de deuren. We vernieuwden de entree, want de oude balie uit de jaren negentig voldeed niet meer. Naast de entree werd ook de filmzaal op de eerste verdieping gemoderniseerd.

AP de Valk 048

Inrichten e-depot
Ooit werd alles op perkament of papier geschreven of gedrukt, maar dat is al lang niet meer zo. Zowel bij de overheid als bij bedrijven, kerken, verenigingen en personen gebeurt steeds meer digitaal en wordt steeds minder geprint. Dat betekent dat we een e-depot moesten inrichten. Hierin worden waarin digitale bestanden bewaard op zo’n manier dat je over 100 jaar het bestand nog kan openen en zien op de manier zoals het oorspronkelijk was. Na Leiden was Noordwijk in 2021 de eerste gemeente uit de regio die het e-depot in gebruik nam. Meer lezen >

Gemeente Noordwijk sloot zich als eerste aan bij ons e-depot. Tijdens de bijeenkomst kregen de burgemeester en medewerkers van de gemeente een kijkje achter de schermen in het archief, in het archeologisch depot en in het restauratie atelier. 

Inventarisatie bouwhistorisch depot
Dit jaar kreeg het bouwhistorisch depot overigens ook een make-over. Stagiaires van de Reinwardt Academie maakten een beheerplan en inventariseerden én registreerden de bouwhistorische collectie. We hopen de collectie binnenkort online beschikbaar te stellen. Zo hebben we niet alleen één van de weinige bouwhistorische depots in het land, maar ook een van de best georganiseerde.

inventarisatie bouwhistorisch depot

Ontwikkeling xSitu
Na een lange testperiode zijn we dit jaar de eerste gemeente met een eigen archeologische database mét inleesfunctie: Xsitu. Informatie over archeologische opgravingen wordt voortaan ingeladen door middel van een pakbon: een soort digitale samenvatting van archeologische gegevens. De inleesfunctie is belangrijk omdat onze archeologische medewerkers alle informatie niet meer handmatig hoeven in te voeren – veel efficiënter en sneller dus.

Charterproject 
Erfgoed Leiden heeft 10- tot 12.000 middeleeuwse charters in de collectie. We zijn bezig met een project om de charters beter toegankelijk te maken door digitalisering. Dit kan alleen door de charters voorafgaand aan de digitalisering te conserveren. De charters en zegelstaarten moeten gevlakt worden, en de zegels schoongemaakt. Soms is er ook restauratie van het perkament en de zegel nodig. Meer lezen >

kaart