De in 2016 ontstane Subsidieregeling Verduurzaming Voor Verenigingen van Eigenaars (SVVE) en de Investeringssubsidie Duurzame Energie en Energiebesparing (ISDE) hadden als doel om verduurzaming van gebouwen te stimuleren. Helaas bleken deze regelingen niet geschikt voor monumenten. Dit kwam door de hoge eisen die werden gesteld aan de isolatiewaarden. Mede dankzij De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) en de Federatie Grote Monumentengemeenten zijn de subsidieregelingen per 1 januari 2024 voor alle type monumenten versoepeld.

Isolatieglas en voorzetramen
Voor het gebruik van glas met een minimale isolatiewaarde (U-waarde) van 1,5 W/m²K (HR++ en triple-glas) is al subsidie beschikbaar. Dit type glas past alleen niet altijd in de bestaande ramen en deuren van veel monumenten. Vanaf dit jaar is de minimale isolatiewaarde verlaagd naar 3,0 W/m²K. Dit betekent dat nu ook dun dubbelglas, gelaagd glas en vacuümglas in aanmerking komen voor subsidie. Hiermee kan de isolatie van monumentale ramen en deuren gesubsidieerd worden. Als het vervangen van de bestaande beglazing niet haalbaar is, zijn er alternatieven. Zoals binnenvoorzetbeglazing, die sinds dit jaar ook zijn opgenomen in de subsidieregeling voor monumenten.

Binnen voorzetbeglazing met te openen raam, Leiden. Foto: Erfgoed Leiden en Omstreken

Gevels en daken
Voor monumenten is het isoleren van gevels en daken een uitdagende klus. Bestaande lambriseringen, aansluitingen op goten of andere houten profileringen maken het vaak onmogelijk om de gewenste isolatiedikte toe te passen. Het isoleren kan ook bouwfysische risico’s met zich meebrengen. Bij een te dik isolatiepakket tussen een bestaande balklaag is er bijvoorbeeld kans op condensvorming in de houtconstructie. Op de lange termijn kan dit allerlei gevolgen hebben. Om in aanmerking te komen voor subsidie, gold onder de oude regeling voor alle bouwwerken een minimale isolatiewaarde (Rd-waarde) van 3,5 m²K/W. Deze waarde is voor gevels en daken van monumenten nu omlaag gebracht naar een minimale isolatiewaarde (Rd-waarde) van 2,5 m²K/W. Deze isolatiewaarde is bij de meeste monumenten (wel) goed haalbaar.

Geïsoleerde voorzetwand met schapenwol, Leiden. Foto: Erfgoed Leiden en Omstreken

Duurzaamheidssubsidie voor maatschappelijk vastgoed
Zowel huiseigenaren van rijksmonumenten als van gemeentelijke monumenten kunnen gebruik maken van een duurzaamheidssubsidie. En ook voor maatschappelijk vastgoed komt het Rijk de monumenteigenaren tegemoet met de Subsidieregeling Duurzaam Maatschappelijk Vastgoed (DUMAVA). Denk hierbij aan kerken, musea, scholen, zorginstellingen of gebouwen met een publieksfunctie. De aangepaste isolatie-eisen die gelden voor de ISDE-subsidie bij monumenten, gelden nu ook voor de DUMAVA-subsidie.

Duurzaamheidsmaatregelen in 2024
Kortom, met deze wijzigingen zijn de SVVE, ISDE en de DUMAVA-subsidies toegankelijker voor monumenten. Hiermee zetten we een grote stap in de richting van verdere verduurzaming van monumenten. Heb jij de bovenstaande isolerende maatregelen vanaf 1 januari 2024 laten doen in jouw monument? Dan is het mogelijk om aanspraak te maken op de subsidieregeling.

Erfgoed Leiden en Omstreken denkt graag mee
Woon je in de gemeente Leiden of Leiderdorp en wil je weten wat de mogelijkheden zijn om een gemeentelijk- of rijksmonument te verduurzamen? Heb je vragen over de subsidieregelingen en wil je weten of jouw monument hiervoor in aanmerking komt? Erfgoed Leiden en Omstreken staat voor je klaar en kan jou op weg helpen met kosteloos advies. Zowel voor huiseigenaren als voor eigenaren van gebouwen met een monumentenstatus. We adviseren niet alleen bij isolatiemaatregelen. Ook denken we graag mee over duurzame installaties en de mogelijkheden van energieopwekkingssystemen. Er is vaak meer mogelijk dan je denkt! 

Hier vind je informatie over hoe je een monument, beschermd stadsgezicht of karakteristiek pand kunt verduurzamen. Let op: momenteel adviseren wij enkel voor de gemeentes Leiden en Leiderdorp. Voor informatie over andere omliggende gemeentes, dien je bij de desbetreffende gemeente te zijn.