Erfgoed Leiden en omstreken

Info

#VVDW: Bevrijding Leiden gefilmd door A.A. Pijl

Gered uit het grofvuil en via een kringloopwinkel en het Leids Audiovisueel Archief kregen wij films van A.A. Pijl. Eén van de films is gedigitaliseerd en nu online beschikbaar. Een film met 'nieuwe' beelden van de bevrijding van Leiden uit 1945!

Ad Pijl filmde het stationsgebied na het bombardement. Ook filmde hij verschillende parades zoals de aftocht van Duitsers, de Bnnenlandse Strijdkrachten (BS) en de intocht van de Canadezen voor het stadhuis op de Breestraat. Maar ook arrestaties van NSB-ers en transport van gevangenen vanaf het Politiebureau aan de Zonneveldstraat. Hij werpt een blik op het kampement van Canadezen op Oud-Poelgeest en tenslotte het terughangen van de klokken in de Hartebrugkerk, in kleur. Ook zien wij zijn familie in beeld. Veel is gefilmd vanuit het raam van de eerste verdieping boven de winkel, Haarlemmerstraat 108 en op de Breestraat tegenover het Stadhuis.

Stationstraat

Op 11 december 1944 werd het Stationskwartier gebombardeerd. Het huis en winkel van Pijl werd daarbij zwaar beschadigd. Hij maakte daar een aantal foto's van en zelfs filmopnamen. Deze foto's van het stationskwartier werden later gebruikt in een krantenartikel over deze gebeurtenis.

Fotoatelier van A.A.Pijl, Stationsstraat 14, na het bombardement op 11 december 1944. Op de voorgrond de resten van Stationsplein 12.  Foto: A.A.Pijl, collectie Erfgoed Leiden en Omstreken, PV38162.1m.

Foto Artistiek
Ad Pijl maakte in zijn atelier portretfoto's, vergrotingen en reproducties van oude foto's, pasfoto's en hij ontwikkelde filmrolletjes. Op locatie maakte hij trouwfoto's en hij fotografeerde voor bedrijven en industrie. In 1937 vermelde hij in advertenties dat hij in zijn atelier ook een fotohandel was begonnen waar hij fotomaterialen verkocht. Vanaf 1938 noemde hij zijn zaak bij gelegenheid Foto Artistiek.
Na het bombardement verhuisde Pijl naar een pand aan Haarlemmerstraat 108, direct naast de Hartebrugkerk.  Hier bleef de winkel gevestigd, ook toen zijn zoon, A.A.J. Pijl jr, de zaak overnam.  In de loop der jaren kwam de nadruk in het atelier steeds meer op de verkoop van fotomaterialen te liggen en het ontwikkelen daarvan. Het fotograferen zelf raakte op de achtergrond.

A.A. Pijl
Adrianus Antonius Pijl (1909-1967) werd geboren in Rotterdam. Hij begon zijn eerste fotozaak in Schiebroek, Rotterdam-Noord. In 1936 kwam hij naar Leiden en vestigde zich aan de Stationsweg nummer 14. Ad Pijl trouwde met Uilkjen Bouma (1895-1961). Zij kregen een zoon Adrianus Antonius Julius Pijl geboren op woensdag 3 juli 1940, overleden in 2015. Na de dood van Uiltjen trouwde Ad met Gertrudis Maria Baars (1913-1965) en tenslotte met Anna Maria (Ans) Jansen (1922-1979).


Gezicht op de Stationsweg, westzijde met nummers 2 tot en met 16. Ca. 1910, maker A.A.Pijl, glasnegatief. PV7036.18, collectie Erfgoed Leiden en Omstreken.

Collectie Erfgoed Leiden
Erfgoed Leiden heeft weinig foto's van A.A.Pijl in de collectie. Toch moeten er veel gemaakt zijn. De belangrijkste historische foto's zijn die van het bombardement op het station. Deze geven inzicht in de verwoesting van dat deel van Leiden en hoe het aanzien van de stad daardoor veranderd werd. De films, die Ad Pijl maakte van zijn familie worden ook beheerd door Erfgoed Leiden. Deze zijn via een kringloopwinkel en het Leids Audiovisueel Archief (LAVA) bij ons terecht gekomen en nu gedeeltelijk gedigitaliseerd.

Vondst van de Week
Vondst van de week (#VVDW) is een rubriek van de erfgoedexperts van Erfgoed Leiden en Omstreken. Zij doen daarin verslag van opmerkelijke vondsten en ervaringen. Via deze site, twitter en facebook houden zij u op de hoogte.


Sigrun Brouwer

kaart