Een keurig verpakt en verzegeld doosje, gevonden in de Leidse politiearchieven en door onze restaurator voorzichtig geopend. In het doosje lagen tien glasnegatieven met daarop moeilijk leesbare teksten. De namen Miep en Gijs zijn goed te ontcijferen. Wie waren deze Miep en Gijs en waarom werd dit doosje in 1929 zo zorgvuldig verzegeld? Met het openen van het doosje kwam een verboden liefdesrelatie aan het licht. Een relatie die niet goed is afgelopen en aanleiding gaf voor ontslag van een politieagent.
In de politiearchieven zitten behalve proces-verbalen, ook de mappen van algemene personeelszaken (AP) met informatie over ontslagzaken, vacatures, aanstellingsbrieven, gespreksverslagen en zelfs interne strafregisters. 
Het openen van het verzegelde doosje is voorzichtig gedaan en door onze restaurator vastgelegd op beeld.
Buitenechtelijke relatie
We doken in personeelsdossier 432/74. Behalve het verzegelde doosje zit hier ook een aantal documenten in die het volgende verhaal onthulden.
In juli 1929 verschijnt een jongedame, Miep bij de commissaris van politie in Leiden. Zij vertelt dat zij al vijf jaar omgang heeft met een getrouwde agent, Gijs. De agent woonde enige tijd elders, maar is nu weer teruggekeerd naar zijn vrouw, die zwanger is. De agent wil stoppen met de relatie en heeft de door hem geschreven brieven en de van hem gemaakte foto’s terug geëist. Dit deed hij echter niet op een héél vriendelijke wijze en Miep voelt zich nu bedreigd. Agent Gijs zegt namelijk dat hij naar haar huidige werkgever stapt, als zij de spullen niet terug geeft. Haar relatie met de getrouwde agent zou reden kunnen zijn voor haar ontslag. Dit is haar al eens eerder overkomen. De jaloerse Gijs is enige tijd geleden naar haar toenmalige werkgever, een wethouder, gegaan. De wethouder vond het niet gepast dat Miep, als getrouwde vrouw met een buitenechtelijke relatie nog langer voor hem bleef werken.
Fragment uit één van de brieven.
Miep vertelt aan de commissaris dat haar echtgenoot enige jaren geleden naar Amerika is gegaan en dat ze sinds die tijd niets meer van hem heeft vernomen. Ze voelt zich dan ook niet meer getrouwd, er loopt een echtscheidingsprocedure en Miep woont bij haar moeder. Uit verder archiefonderzoek blijkt dat zij inderdaad in 1931 officieel gescheiden is.
In het doosje lagen 10 glasnegatieven.
Liefdesbrieven als bewijsmateriaal
Miep laat tijdens het gesprek de liefdesbrieven zien als bewijs van de relatie. De commisaris laat de liefdesbrieven fotograferen en de negatieven worden in een doosje verpakt en verzegeld en in het dossier gestopt, waar het nu 92 jaar later terug is gevonden.
Ontslag wegens wangedrag
De commissaris schrijft in het procesverbaal dat agent Gijs ontoelaatbare betrekkingen heeft aangeknoopt met een vrouw. Zoals blijkt uit de verklaring van de vrouw en ook van de agent zelf. Gijs onktent niet dat hij een relatie heeft gehad met de vrouw. De affaire was overigens officieus bekend in het politiecorps en in de stad, aldus de commissaris in het procesverbaal. Hij is dan ook van mening dat het geen privé-zaak meer is. Gijs blijkt ook nog eens ongunstig aangeschreven te staan bij de burgerij en er zijn meerdere meldingen over hem in het interne strafregister (zoals te laat komen en hogere dienders in rang beledigen). Dit strafregister zit in het dossier. En daarom stelt de politiecommissaris voor de agent te ontslaan op grond van wangedrag buiten dienst (artikel 41 van de Ambtsinstructie).
Het dossier laat zien dat Gijs uiteindelijk inderdaad is ontslagen. Overigens wel eervol!
Miep schreef nog een kaartje aan Gijs om hem sterkte te wensen (Leids politiearchief 422-4490). Ze ondertekent het kaartje met Rie. Misschien was Miep haar koosnaam?
Vastgelegd op glasnegatieven
Door het fotograferen van een document werden stukken vastgelegd op een glasnegatief. Een glasnegatief is een doorzichtige glasplaat met daarop een lichtgevoelig zilverlaagje. Hiervan kunnen weer afdrukken gemaakt worden op papier, zoals te zien is op onderstaande afbeelding. 
Afdrukken van de liefdesbrieven vastgelegd op de glasnegatieven.
Algemene verzorging archiefstukken
Tijdens de lockdown zijn medewerkers van Erfgoed Leiden begonnen met de algemene verzorging van archiefstukken. Zo ook de bijna honderd jaar oude politiedossiers uit de vooroorlogse jaren. De documenten worden gevlakt, hoekjes worden teruggevouwen, nietjes verwijderd waarna alle documenten terug in het dossier worden gelegd. Tijdens dit proces stuitte een medewerker van Erfgoed Leiden en Omstreken op dit doosje: keurig verpakt en verzegeld.
Vondst van de Week
Vondst van de week (#VVDW) is een rubriek van de erfgoedexperts van Erfgoed Leiden en Omstreken. Zij doen daarin verslag van opmerkelijke vondsten en ervaringen. Via deze site, twitter, instagram en facebook houden zij u op de hoogte.
Annelies Spanhaak