Erfgoed Leiden en omstreken

Info

#VVDW: een illegale collecte

Een klinkende en ongebruikelijke vondst in het Leids politiearchief: zeven muntjes rolden uit een verzegeld pakketje. Uit het proces-verbaal van 9 maart 1928 blijkt dat ze door de politie in beslag zijn genomen na een tip over een illegale collecte voor het Leger des Heils.

Naast de muntjes zaten er ook waardenbonnen in het dossier. Het proces-verbaal vertelt hoe de muntjes en bonnen in het politiearchief terecht zijn gekomen

 De inhoud van het pakketje en het dossier uit het politiearchief. Collectie Erfgoed Leiden en Omstreken.

Een tip bracht een Leidse agent naar de Rijnsburgerweg. Daar trof hij ter hoogte van huisnummer 160 een man aan in het uniform van het Leger des Heils. De man had daar aangebeld en bonnen ter waarde van tien cent en vijfentwintig cent aangeboden in ruil voor cash. De opbrengst was bestemd voor het werk van het Leger des Heils.
 

Leger des Heils

Voor het collecteren langs de deuren was een vergunning van de burgemeester nodig, maar die had de man niet op zak. Hij werd dan ook door de agent staande gehouden en naar het politiebureau gebracht. Op het bureau verklaarde de man, geboren in Leiden op 20 augustus 1886, inderdaad soldaat van het Leger des Heils te zijn. De agent fouilleerde de heilsoldaat en trof zestien bonnen ter waarde van vijfentwintig cent en achttien bonnen ter waarde van tien cent aan. De bonnen lijken te zijn uitgegeven door het Leger des Heils. Voor die van 25 cent kon je "gratis een maaltijd verkrijgen aan één der adressen van het nederl. Leger des Heils". Op die van tien cent staat vermeld "Opbrengst komt ten bate van den arbeid van het Nederl. Leger des Heils". 


Detail van het procesverbaal waarin verslag wordt gedaan van de aanhouding. Collectie Erfgoed Leiden en Omstreken.

Zilveren dubbeltje en vierkante stuiver

Naast de bonnen had de collectant ook twintig cent op zak: een zilveren dubbeltje uit 1917 met de beeltenis van koningin Wilhelmina met hermelijnen mantel, een vierkante stuiver van nikkel uit 1923 en vijf koperen centen, waarvan de oudste op de tramrails gelegen had. De collectant had dit geld ontvangen door de verkoop van twee waardebonnen van tien cent. De bonnen en het geld werden aan de commissaris van politie ter beschikking gesteld en belandden uiteindelijk in het politiearchief. Het proces-verbaal maakt niet duidelijk of de heilsoldaat langs de deuren ging om zichzelf te verrijken of uit naastenliefde. Ook is niet bekend hoe het met hem is afgelopen.

 

De zeven munten uit het verzegelde pakketje. Collectie Erfgoed Leiden en Omstreken.

Politiearchief

Momenteel wordt het politiearchief door medewerkers van Erfgoed Leiden en Omstreken ontdaan van ijzer zoals paperclips en nietjes. Dat is nodig om de kwetsbare stukken beter te conserveren. Af en toe worden verzegelde enveloppen gevonden die door ons worden opengemaakt. En dat brengt soms bijzondere vondsten aan het licht. 


Zilveren muntje met Koningin Wilhelmina met hermelijnen mantel. Op latere munten staat de koningin alleen en profiel afgebeeld, zonder mantel.

 

Vondst van de Week

Vondst van de week (#VVDW) is een rubriek van de erfgoedexperts van Erfgoed Leiden en Omstreken. Zij doen daarin verslag van opmerkelijke vondsten en ervaringen. Via deze site, twitter en facebook houden zij u op de hoogte.

 
André van Noort 
kaart