Erfgoed Leiden en omstreken

Info

#VVDW: herontdekte winkelpuien

Jugendstil tegels, fraai glas-in-lood en sierlijke bovenlichten; in de afgelopen vijftien jaar leverde onderzoek naar historische winkelpuien heel wat bijzondere ontdekkingen op. En met de Subsidieregeling Historisch Stadsbeeld zijn inmiddels meer dan 140 Leidse winkelpuien in ere hersteld. Nog steeds doen we bijzondere vondsten achter lagen verf, rolluiken en plaatmateriaal.

Hieronder laten we twaalf van deze ontdekkingen zien.

Breestraat 7
Dichtgezette bovenlichten, wit geschilderd metselwerk en penanten (kolommen aan de zijkanten) onttrokken de oorspronkelijke winkelpui aan het oog. Na een goede schoonmaakbeurt kwamen de fraaie geglazuurde jugendstilstenen weer in het zicht. Dat geldt ook voor de bovenlichten.

 


Breestraat 120
De bovenlichten, het rijke metselwerk en de harstenen plint kwamen na reiniging en verwijderen van het plaatwerk weer tevoorschijn. Opvallend zijn de originele gele ruiten van zogenaamd kathedraalglas in de bovenlichten.


Breestraat 155
Achter de moderne afwerkingen kwam de oorspronkelijke ijzeren puibalk aan het licht. Met behulp van historische foto’s kon deze jugendstil pui worden gereconstrueerd.




Haarlemmerstraat 3
Grote reclameborden onttrokken de historische winkelpui aan het oog. Oude 19de-eeuwse ornamenten bleken nog gedeeltelijk aanwezig en zijn hersteld. Een steenhouwer bracht de hardstenen plint terug in de oorspronkelijke vorm.

 

 Foto: Wim Devilee



Haarlemmerstraat 252
Bij deze 19de-eewse winkelpui zijn de zonweringen en plaatmateriaal weggehaald. Verder onderzoek maakte duidelijk in welke kleuren de pui oorspronkelijk geschilderd was. Ook de deur kon worden gereconstrueerd.

 Foto: Sjoep de Jong

Haarlemmerstraat 250
Ook bij deze 19de-eeuwse winkelpui ontsierden zonweringen en plaatmateriaal de gevel. De oorspronkelijke kleuren en de deur zijn gereconstrueerd op basis van onderzoek. De pui kreeg ook weer de origine indeling terug, met de middenstijl in de etalage en het bovenlichtje boven de deur.

 Foto: Sjoep de Jong

Hogewoerd 52
Achter latere planken kwamen sierlijke, getoogde bovenlichten tevoorschijn. Met de rest van de gevel dateren ze uit omstreeks 1900.

Hogewoerd 104
Toen de plaat met de reclametekst weggehaald werd, bleek het glas-in-lood uit de jaren 30 er nog achter te zitten. De schoongemaakte oorspronkelijke teakhouten onderdelen maken van deze pui een ware beauty.

Hogewoerd 116
De winkelpui uit de jaren 30 had in de loop der tijd veel te lijden gehad. Het schoonmaken van de stenen aan de zijkanten en in de plint leverde al veel op. Met het herstel van de ijzeren etalages en de bovenlijst van granito kreeg de pui weer zijn oude uitstraling.

Korevaarstraat 6
Deze ondergevel bleek na het weghalen van het plaatmateriaal de glas-in-loodraampjes nog te hebben. De wit geschilderde kozijnen en deuren zijn schoongemaakt. De winkelpui heeft hiermee haar oorspronkelijke karakter terug gekregen.

Nieuwe Rijn 7
Het wit schilderen van de rijke omlijsting van hardsteen had de detaillering onzichtbaar gemaakt. Een specialistisch bedrijf verwijderde de verf zonder de natuursteen te beschadigen. Achter het reclamebord bleek oorspronkelijk een rijke etalage te zitten met jugendstildetails.

Vrouwensteeg 4-6
Met het weghalen van het rolluik kreeg deze pui weer een open uitstraling. Onder de verflagen kwamen tegels uit de jaren 20 tevoorschijn. Een ambachtelijke fabriek herstelde kapotte tegels, en maakte replica’s van de ontbrekende exemplaren.

Subsidieregeling Historisch Stadsbeeld
De subsidie voor herstel van een winkelpui bedraagt 50% van de kosten tot een maximum van 16.000 euro per gevel. Meer informatie over de regeling vindt u hier. Meer herstelde winkelpuien staan op deze kaart.

Vondst van de Week
Vondst van de week (#VVDW) is een rubriek van de erfgoedexperts van Erfgoed Leiden en Omstreken. Zij doen daarin verslag van opmerkelijke vondsten en ervaringen. Via deze site, Twitter en Facebook en Instagram houden zij u op de hoogte.


Cas Nagtzaam
30 maart 2023

Dit is de 41ste en laatste Vondst-van-de-Week van onze collega Cas Nagtzaam.
Als restauratie architect deed hij de afgelopen negen jaar veel onderzoek naar historische winkelpuien. Hij hielp eigenaren en gebruikers bij het herstel en zorgde voor de subsidie. Cas vertrekt nu bij Erfgoed Leiden en Omstreken om in Hilversum te gaan werken. Zijn opvolger is Berber Westerhuis: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.

kaart