De Nieuwsteeg is in 1592 aangelegd als een nieuwe straat met nieuwe huizen, waaronder Nieuwsteeg 17, op de hoek met de - ook nieuwe -  Salomonsteeg. De balklaag van Nieuwsteeg 17 uit 1592 is in meerdere opzichten bijzonder. Ten eerste vanwege het type balklaag. In deze periode werden in Leiden en ook in Holland balklagen nog als samengesteld type uitgevoerd. Een samengestelde balklaag bestaat uit zware balken, zogenaamde moerbalken en reeksen kleine balken, zogenaamde kinderbinten. In de loop van de 17de eeuw wijzigde dit langzamerhand in een enkelvoudige balklaag; een reeks van balken op enige afstand parallel naast elkaar. De enkelvoudige uitvoering in Nieuwsteeg 17 is het oudste bekende voorbeeld in Leiden. Ten tweede is de balklaag bijzonder vanwege het grenenhout van de balken. Dit is namelijk het oudste bekende voorbeeld in Leiden van grenenhout als constructiehout. Over het algemeen wordt bouwhistorisch aangenomen dat grenenhout pas echt als constructiehout na circa 1615 in gebruik komt, tijdens het Twaalfjarige bestand (1609-1621) (Janse in RV, deel 2a). Een ander vroeg voorbeeld van grenen constructiehout was in de kap van Oude Rijn 19, dendrochronologisch gedateerd in 1603. Ten derde is de decoratie van de consoles van de balklaag een vroeg voorbeeld van de typische ‘ Leidse klos’-vorm.  Recentelijk werd in Nieuwe Beestenmarkt 9 uit 1611 een zeer vergelijkbaar plafond met enkelvoudige grenenhouten balklaag op Leidse klosconsoles aangetroffen, maar Nieuwsteeg 17 is het oudst bekende voorbeeld in Leiden.

 

Over Vondst van de week (#VVDW)

Vondst van de week (#VVDW) is een rubriek van de erfgoedexperts van Erfgoed Leiden en Omstreken. Zij doen daarin verslag van opmerkelijke vondsten en ervaringen. Via deze site en het twitter-account ErfgoedLeiden houden zij u op de hoogte.

 

Bekijk ook andere archiefvondsten, bodemschatten én bouwgeheimen via 'Erfgoed in Kaart'