{youtube}2veEFokBinM{/youtube}

 

Context
In het filmpje herkent Yolande Smildiger haar opa en moeder voor de deur van het handelsbedrijf Nationaal Veem aan Herengracht nr. 118-120, waarvan haar opa de heer J.E. Wijntjes directeur was. Wijntjes werd in 1920 directeur van de onderneming, hij was toen al enige jaren in dienst van het bedrijf. Het Nationaal Veem was een veem- en expeditiebedrijf, een onderneming die zich belast met het wegen, sorteren, opslaan en bewaren van goederen - en het weer uitslaan uit haar pakhuizen. Later verhuurde het Nationaal Veem ook schuiten.

 

In 1944 liet J.E. Wijntjes zijn dochter, haar man en vier kinderen met een binnenvaartschuit ophalen uit Beverwijk vanwege een dreigende evacuatie door de Duitsers. De huisraad van het gezin ging ook mee. Op de film is de schuit te zien die is aangekomen in Leiden.  Vervolgens worden de spullen op een bakfiets gehesen.

Yolande Smildiger maakte een beschrijving bij de film. Dit geeft een levendig beeld van de gebeurtenis en de personen op de film.

 

Beschrijving van Yolande Smildiger

“In september 1944 gingen de Duitsers Festung IJmuiden beschermen, waarbij ook Beverwijk betrokken werd. De inwoners van Beverwijk moesten daarom binnen 5 dagen geëvacueerd worden. Mijn opa, Jan Wijntjes, bedacht zich geen moment en stuurde een schip met mankrachten naar Beverwijk om mijn ouders met hun 4 kinderen op te halen. Die mannen hadden de opdracht om het hele huis leeg te halen, er mocht niets achter blijven, vandaar dat ook de piano in de touwen hing (en geloof mij, het was een héél groot huis!). Natuurlijk gingen ook vrienden en kennissen van mijn ouders aan boord en onbekenden tot die boot vol was.

00’01” De vrouw in close-up is mijn moeder, die man ernaast weet ik niet.

00’11” De man met pet en bretels is Hein Koppeschaar. Een operaliefhebber die bij elk kind wat hij aan kwam geven bij de burgerlijke stand samen met de ambtenaar een opera- naam bedacht, zodat zijn vrouw in elk kraambed weer verrast werd met de naam van haar kind!

00’32” De man met hoed die op de kade in Leiden de zaak staat te overzien is mijn opa Wijntjes.

01’03” Het naambord op de gevel zal van het "Nationaal Veem" zijn, volgens mij was dat op de Herengracht 118-120.

Verder weet ik nog dat een van die werknemers van opa de bijnaam "de Stomp" had, ik weet niet waar die stomp zat. Er werd door mijn ouders altijd heel liefdevol over die mannen gepraat, moeten goede relaties geweest zijn binnen dat bedrijf! Omdat niemand wist hoe lang deze evacuatie zou gaan duren hadden mijn grootouders in Leiden al plekken geregeld op Leidse (kleuter) scholen voor mijn broer en zusjes, maar na 10 dagen was iedereen weer terug.”

 

Familiefilmpjes als historische bron van de stad
De bovenstaande beschrijving leidt tot een levendig beeld van de tijd en omstandigheden, maar zelfs zonder deze belangrijke informatie, bevat de film interessante beelden van de stad. Zo valt ook het volgende op:

 

00’29” Op de achtergrond is de Haven te zien met het brugwachterskantoor op de Grote Havenbrug, de Mon Pèrekerk, de Scheluwbrug

00’35” Hoekpand met trapgevel aan het Havenplein nr 2, op de hoek met de Oude Rijn.

01’11” Ook de gevel van Herengracht 118-120 is herkenbaar in beeld gebracht, met de naamplaat van het bedrijf, dat overigens niet leesbaar is. Goed herkenbaar zijn de dubbele toegangsdeuren en de raamindeling.

 

Sigrun Brouwer

 

Over Vondst van de week (#VVDW)

Vondst van de week (#VVDW) is een rubriek van de erfgoedexperts van Erfgoed Leiden en Omstreken. Zij doen daarin verslag van opmerkelijke vondsten en ervaringen. Via deze site en het het twitter-account ErfgoedLeiden houden zij u op de hoogte.

Bekijk ook andere archiefvondsten, bodemschatten én bouwgeheimen via 'Erfgoed in Kaart'