In het archief van de Gemeente Warmond berust onder inventarisnummer 3349 een administratie van de vordering van onroerend goed door de Duitse bezetter. De stukken betreffen bewijzen van vordering en de verstrekking van vergoedingen. De administratie loopt over de jaren 1942 tot en met 1944. Ze geeft een aardig beeld van de aanwezigheid van Duitse militairen in Warmond.
De legeronderdelen zijn aangeduid met zogenaamde Feldpostnummers. Aan de hand hiervan kan bepaald worden om welke eenheid het precies gaat. De nummers waren een soort postcode waarmee door bijvoorbeeld familie met de militairen kon worden gecorrespondeerd. De nummers bestonden uit vijf cijfers met soms een letter. De A stond voor staf en de overige letters (B t/m E) voor compagnieën. De nummers konden gedurende de Tweede wereldoorlog veranderen als een eenheid werd opgeheven of samengevoegd met een andere eenheid. Een overzicht van deze nummers is te vinden op www.axishistory.com (zie ook www.lexikon-der-wehrmacht.de).
Diverse vorderingen
De oudste stukken uit genoemde administratie zijn van mei 1942. In die maand werden de weilanden van D.P. Ramp nabij het station tussen de Leede en de Herenweg en van G. Roos achter de hervormde kerk gevorderd. Ze waren bestemd voor een eenheid van de Duitse Wehrmacht met als Feltpostnummer 12145E. Volgens de lijst met Feldpostnummers zou het hier moeten gaan militairen van de Kompanie Infanterie-Regiment 339 (vanaf 15 oktober 1942 Kompanie Grenadier-Regiment 339). De vordering werd op 19 juni 1942 opgeheven.
In 1943 kreeg Warmond een grote hoeveelheid Duitse militairen te verwerken. Ze kwamen naar dit dorp om een beetje aan te sterken. Warmond was met haar Kagerplassen een plek waar heerlijk gerecreëerd kon worden. In april 1943 werd het Philosophicum (d.i. een onderdeel van het seminarie) met bijbehorende inventaris en tuinhuis, twee botenloodsen van de Gebr. Houweling aan de Lockhorstlaan en het weiland achter de kerkruïne gevorderd. In de administratie bevindt zich een overzicht van genoemde de inventaris. Deze was bestemd voor een eenheid met Feldpostnummer 47053B. Het gaat hier om militairen van het Generalkommando van het 88ste Armeekorps. Dit korps werd op 8 juni 1942 in Nederland opgericht. Het fungeerde tot juli 1944 ook als bevelhebber van de legertroepen in Nederland en als staf van de kustverdediging.
Niet lang daarna werd nog veel meer gevorderd.
Op 15 mei 1943 volgden de vorderingen van een houten loods van C.A. Vermaat, de botenbergplaatsen van N. Kieken (Cieco), A. Oudshoorn en W.A. Visch, het Gymnastieklokaal, Hotel De Zon van C.E. Papôt, de Chr. Bewaarschool, een stal van boer C. van der Voort en een grote hoeveelheid weilanden verspreid over Warmond. Later volgden nog meer weilanden.
Al deze onroerende goederen waren bestemd voor een eenheid met Feldpostnummer 27040B. Het betreft hier militairen van het 1ste Batterie Artillerie Regiment 376. De bergplaatsen waren nodig voor het materieel en de weilanden voor de paarden die dit materieel moesten transporteren.
In de administratie bevinden zich kopieën van rekeningen van de Gemeente Warmond voor het huren van een schrijfmachine, naaimachine en een strijkijzer. Ze waren bestemd voor genoemde eenheid met Feldpostnummer 27040B. Deze objecten werden van 16 mei tot 15 oktober 1943 gehuurd.De rekening van 8 gulden werd op 30 november door de Duitsers keurig betaald.
Op 23 oktober 1943 meldde de Ortskommandant te Leiden dat de weilanden (in totaal 14 percelen) vrijgegeven waren en op 18 november 1943 volgde eenzelfde brief dat de vordering van de houten loods van C.A. Vermaat en de botenbergplaatsen opgeheven was.
Op 13 oktober 1943 kwam een nieuwe eenheid naar Warmond. Deze eenheid met Feldpostnummer 47053A vestigde zich in Huize Oostergeest. Ook dit keer waren het militairen van het Generalkommando van het 88ste Armeekorps.
In 1944 werd ook weer door de Duitse Wehrmacht gevorderd. Van 1 januari tot 16 februari 1944 werd de zaal van Hotel De Zon in beslaggenomen en op 8 mei 1944 volgde de vordering van het Huys te Warmont. Het stond op dat moment leeg. Daarna houdt de administratie op.
André van Noort, Erfgoed Leiden en Omstreken (foto's Jan Lagas, ELO)
Over Vondst van de week (#VVDW)
Vondst van de week (#VVDW) is een rubriek van de erfgoedexperts van Erfgoed Leiden en Omstreken. Zij doen daarin verslag van opmerkelijke vondsten en ervaringen. Via deze site, twitter en facebook houden zij u op de hoogte. Bekijk ook andere archiefvondsten, bodemschatten én bouwgeheimen via 'Erfgoed in Kaart'.