Erfgoed Leiden en omstreken

Info

#VVDW 16: Een bijzondere handtekening

Tijdens het digitaliseren van de charters uit de archieven van de gasthuizen werd door onze fotograaf Jan Lagas op een akte van 3 februari 1528 (Archieven Gasthuizen, inv. nr. 702) een bijzondere handtekening gevonden. Het betreft hier een tekening van een zogenaamd portatief met negen pijpen. Een portatief is een draagbaar klein pijporgeltje dat voornamelijk in de Middeleeuwen en de Renaissance in vooral wereldlijke muziek werd gebruikt.

 

De tekening is gemaakt door notaris Jan Claesz. Kaga. In deze akte verklaarde hij dat de gasthuismeesters van het Sint Catharina-gasthuis bij de mater van het klooster Schagen in Marendorp waren geweest om haar 321½ goudgulden te overhandigen. Zij wilden hiermee een stuk land in Oegstgeest ter grootte van 3½ morgen van haar terugkopen. Dit land was in 1512 door  het convent van Lopsen buiten de Rijnsburgerpoort aan priester Willem van den Hove met recht van terugkoop verkocht. Van den Hove verkocht het op zijn beurt met genoemd recht aan het klooster Schagen. De mater weigerde het geld in ontvangst te nemen omdat zij hen niet als de opvolgers van het convent van Lopsen erkende. Kennelijk was Kaga er als notaris bij gehaald om te bemiddelen en met succes, want het stuk land werd uiteindelijk teruggekocht.

De tekening suggereert dat Kaga ook organist was. Het artikel van Jan Doove getiteld Jan Jansz. Kaga, organist te Leiden, 1532 – 1555 en gepubliceerd in het Tijdschrift van de Vereniging voor Nederlandse Muziekgeschiedenis (XXIII-1 1973) bevestigt dat beeld. Doove vermeldt: Jan Claesz. was met zijn echtgenote Machtelt Ysbrandtsdochter en hun dan nog enige zoon Jan uit zijn waarschijnlijke geboortedorp de Kaag naar de Sleutelstad gekomen om als notaris en organist een bestaan op te bouwen. Zijn notarisvignet toont een portatief met negen pijpen. Met zijn vrouw Machtelt en de tot zes kinderen uitgegroeide familie bewoonde Jan Claesz. een huis in eigen bezit, gelegen in de Nonnensteeg, tegenover het klooster dat wij nu kennen als Universiteitsaula.

Jan Claesz. Kaga volgde Willem Dircksz. als organist van de Pieterskerk op. Hij bekleedde deze functie tot zijn overlijden kort voor 18 mei 1530. Zijn zoon Jan Jansz. Kaga volgde hem op.

 

André van Noort, Erfgoed Leiden en Omstreken (foto's Jan Lagas, ELO)

Over Vondst van de week (#VVDW)

Vondst van de week (#VVDW) is een rubriek van de erfgoedexperts van Erfgoed Leiden en Omstreken. Zij doen daarin verslag van opmerkelijke vondsten en ervaringen. Via deze site, twitter en facebook houden zij u op de hoogte. Bekijk ook andere archiefvondsten, bodemschatten én bouwgeheimen via 'Erfgoed in Kaart'.

kaart