De vondst van deze week is een particuliere schenking. Voor het lesproject ‘Leiden bezet’ over het dagelijks leven tijdens de bezetting kregen we een collectebus van de Winterhulp.
Winterhulp Nederland werd opgericht op 22 oktober 1940 door rijkscommissaris Seyss-Inquart. De hulpverlening was volgens het spraakgebruik op de winter gericht. Onder het nationaalsocialisme kon er volgens de leer geen armoede bestaan, alleen in tijden van winterkou zou extra liefdadigheid in de vorm van voedsel, kleding en dergelijke nodig zijn.
De steun bestond uit waardebonnen en goederen als levensmiddelen en kleding. Aanvankelijk kregen Joden ook steun, maar die hulp stopte al snel.
De etalage van Kapsalon Langendijk in Noordwijk met affiches van de Winterhulp Nederland
De inkomsten van de Winterhulp bestonden uit: collecten, loterijen, 5% uit de winst van bedrijven en een inhouding van 1% op lonen van werknemers.
Donaties werden aangemoedigd door speldjes te geven aan donateurs. Het eerste Winterhulpspeldje in Nederland was een lichtgevend molentje. Daarna kwamen series met bijvoorbeeld bekende sprookjes, verkeersborden, schepen en bloemen.
Erfgoed Leiden heeft diverse materialen van en over de winterhulp in de collectie, zoals affiches en kwitanties. Hier zit ook een instructie voor de collectanten tussen, met onder andere:
‘Laat u nimmer verleiden tot het voeren van twistgesprekken, vooral niet over politieke onderwerpen. Het Winterhulpwerk staat buiten alle politiek en vindt zijn doel in zichzelf.’
Toch waren de collecten niet erg populair bij de Nederlanders, regelmatig werd er opgeroepen niets te geven aan de NSB'ers. "Nog geen knoop van mijn gulp voor de Winterhulp" werd er wel op posters van de Winterhulp geklad.
De loterijen waren daarentegen wel populair, omdat de goklust het nogal eens won van de principes.
Affiche voor de straatcollecte van Winterhulp Nederland op 17 en 18 oktober 1941
Educatieve project van Erfgoed Leiden en Omstreken
De Winterhulpcollectebus wordt in het educatieve project gebruikt bij het thema NSB.
Hebt u zelf materiaal uit de Tweede Wereldoorlog dat bij het lesproject gebruikt zou kunnen worden, neem dan contact op met de medewerkers educatie via Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken..
Wilt u meer materiaal bekijken over de Winterhulp, kijk dan hier
Wilt u meer informatie over het lesproject ‘Leiden bezet’, kijk dan hier
Susan Suèr, Erfgoed Leiden en Omstreken
Over Vondst van de week (#VVDW)
Vondst van de week (#VVDW) is een rubriek van de erfgoedexperts van Erfgoed Leiden en Omstreken. Zij doen daarin verslag van opmerkelijke vondsten en ervaringen. Via deze site, twitter en facebook houden zij u op de hoogte. Bekijk ook andere archiefvondsten, bodemschatten én bouwgeheimen via 'Erfgoed in Kaart'.