Erfgoed Leiden en omstreken

Info

Sinterklaascadeaus kopen anno 1900

Extra reclame maken voor al dat moois dat in de Sinterklaastijd te koop is, is van alle tijden. Ook de Leidse middenstand doet dit al meer dan honderd jaar, bijvoorbeeld in de Leidsche St.-Nicolaas-Courant.

Digitaal shoppen bestond natuurlijk nog niet, dus het was zaak de mensen naar je winkel te krijgen. In 1898 bracht de Leidse boek-, muziek en kunsthandel Blankenberg & Co de eerste (Leidsche) St.-Nicolaas-Courant uit, nog in zwart/wit. De krant stond vol advertenties van de Leidse middenstand -van banketbakker tot sigarenmagazijn - die hun ‘St. Nicolaas-cadeaux’ aanprezen. Latere exemplaren van de krant werden door Drukkerij Batteljee & Terpstra uitgebracht op blauw, geel, groen en roze papier, een echt feestelijke uitgave. Kennelijk was de krant populair, want de oplage verdubbelde in een paar jaar tijd van 5000 naar 10.000 exemplaren.

Etalages
De winkeliers probeerden een zo groot mogelijk publiek naar hun ‘St-Nicolaas-Étalage’ te lokken. Hoewel de welvaart in de tweede helft van de negentiende eeuw was toegenomen, waren veel van de aangeprezen artikelen alleen voor de gegoede burgers betaalbaar. Een naaimachine van Singer, zoals in de Leidsche St.-Nicolaas-courant uit 1904 staat, lijkt zelfs nu nog een buitensporig groot Sinterklaascadeau. Ondanks dat veel van het uitgestalde voor de gewone man onbereikbaar was, was het een uitje om langs de feestelijk ingerichte etalages te lopen. In de krant van 1904 zie je duidelijk de invloed van de heersende kunststijl Art Nouveau (ook wel Jugendstil), met de sierlijke, gebogen lijnen en bloemmotieven rond de advertenties.

Er achter aan!
Ook probeerden winkels de klandizie te verhogen door zelf allerlei leuk geïllustreerde uitnodigingen voor het ‘bezichtigen van de etalage’ te verspreiden. ELO heeft in de bibliotheek een kleine collectie, waarvan er hier twee te zien zijn: een mooi gestileerd exemplaar van boek-, muziek en kunsthandel J.W. Wierda en een heel grappig exemplaar van Blankenberg & Co met een hondje dat achter de konijntjes aan wil gaan.

Vondst van de Week
Vondst van de week (#VVDW) is een rubriek van de erfgoedexperts van Erfgoed Leiden en Omstreken. Zij doen daarin verslag van opmerkelijke vondsten en ervaringen. Via deze websiteTwitterInstagram en Facebook houden ze je op de hoogte.

Ingrid Pot
1 december 2016

kaart