Erfgoed Leiden en omstreken

Info

#VVDW: brief van Charles Darwin

In het familiearchief Hubrecht bevindt zich een brief van de wereldberoemde bioloog Charles Darwin (1809 – 1882) gedateerd op 25 augustus 1879. Darwin, bekend als de grondlegger van de evolutieleer en zijn wereldreis met het schip de Beagle, schrijft een reactie op een hypothese van A.A.W. Hubrecht, conservator van het Rijksmuseum van Natuurlijke Historie (nu Naturalis).

‘onrijpe’ hypothese
Darwin begint zijn brief met de mededeling dat hij blij is met de zeer beleefde brief van genoemde  Hubrecht. Vervolgens bedankt hij hem voor zijn essay en zijn publicaties. Darwin voegt er nog aan toe dat Hubrecht goed Engels schrijft. Daarna gaat Darwin in op de door Hubrecht gestelde hypothese van de versnelde ontwikkeling door eerstgeboorte en haar plaats in de evolutieleer. Darwin ziet weinig in deze hypothese. In zijn brief legt hij uit waarom.

 

Op 2 december 1879 schreef Hubrecht vanuit Leiden een reactie. In deze conceptbrief verontschuldigt hij zich voor het vragen van Darwins mening over genoemde hypothese. Hubrecht zegde toe zijn ‘onrijpe’ hypothese voorlopig in de ijskast te zetten. Daarna gaat hij in op de intermediaire plaats die de Nemertine wormen in het dierenrijk innemen. Uit de conceptbrief valt op te maken dat hij een lijst van verschillende soorten van deze wormen aan Darwin opgestuurd had. Het is helaas niet bekend hoe Darwin hierop reageerde.

Bezoek aan Darwin
In het archief van Hubrecht is ook een verslag van het bezoek van A.A.W. Hubrecht aan Charles Darwin op 24 mei 1880 bewaard gebleven. Hubrecht begint zijn verslag met een reisbeschrijving. Hierin beschrijft hij zelfs de Engelse koetsier: ’t Was een typische engelse koetsier, tussen 50 en 60, met een bruin gezicht, scherpe trekken, gesoigneerde whiskers en een zachte stem, wiens gezicht meer ’t karakter van den huishond dan dat van den klassieke wagenmenner verraadde.

Over de ontmoeting met Darwin schrijft hij: Eindelijk kwamen wij langs een naauw met hagen begrensd wegje tot voor den oprit van een twee verdiepingen hoog huis met groote vensters en geheel met klimplanten begroeid. Op de platte stoep uitgestapt werd ik spoedig opengedaan en kwam mij achter uit den gang Darwin zelf tegemoet. Onder shake hands hem bedankt voor de gelegenheid mij door zijn invitatie geopend om hem persoonlijk te leren kennen. Toen in de huiskamer aan zijn vrouw en dochter voorgesteld. Hij op den divan tegen de muur links van mij, zijn vrouw rechts. 

 

Familie archief Hubrecht
De brief van Darwin is gericht aan dr. Ambrosius Arnold Willem Hubrecht (1853 – 1915). Hubrecht studeerde in Delft, Utrecht, Leiden, Erlangen en Heidelberg. In 1874 promoveerde hij in Utrecht op een proefschrift over Nemertine wormen (lint- of slurfwormen), gebaseerd op in Napels verrichte onderzoekingen. Op 1 juni 1875 werd hij benoemd tot conservator voor gewervelde dieren aan het Rijksmuseum van Natuurlijke Historie te Leiden (nu Naturalis) en had speciaal de zorg voor de collectie vissen. Van 1880 tot 1882 was hij ook lector in de Zoölogie aan de Leidse Universiteit. Op 19 september 1882 volgde zijn benoeming tot hoogleraar Zoölogie aan de Universiteit van Utrecht. In 1910 werd zijn gewoon hoogleraarschap op zijn verzoek veranderd in een buitengewoon, zodat hij meer tijd voor wetenschappelijke onderzoekingen overhield. Hij stierf op 62-jarige leeftijd te Utrecht aan een slepende ziekte.

Over Vondst van de week (#VVDW)
Vondst van de week (#VVDW) is een rubriek van de erfgoedexperts van Erfgoed Leiden en Omstreken. Zij doen daarin verslag van opmerkelijke vondsten en ervaringen. Via deze site en het twitter-account @ErfgoedLeiden of facebook.com/erfgoedleiden houden zij u op de hoogte. Bekijk ook andere archiefvondsten, bodemschatten én bouwgeheimen via 'Erfgoed in Kaart'

André van Noort

kaart