De Stijl is 100 jaar geleden opgericht in Leiden. Oprichter Theo van Doesburg woonde in Leiden. Maar waar woonde Theo van Doesburg? Andre van Noort dook hiervoor in onze archieven. Van Doesburg, pseudoniem van Christian Emil Marie Küpper, woonde van 1917 tot 1921 in Leiden. In het bevolkingsregister zien we dat hij op veel verschillende adressen heeft gewoond: Da Costastraat, Stadhouderslaan, Morsweg en Haarlemmerstraat. In die tijd werkte hij in zijn atelier aan het Kort Galgewater 3.
Bevolkingsregister van Zoeterwoude met vermelding van Christian Emil Marie Küpper
Pseudoniem
Christian Küpper werd op 30 augustus 1883 in Utrecht geboren. Hij wilde graag schrijver en/of kunstschilder worden. Ondanks enkele schilderlessen bij de schilder Adri Grootens vormde hij zich voornamelijk zelf. Zijn eerste werk signeerde hij met de naam van zijn stiefvader Theo Doesburg. Daaraan voegde hij in 1902 het tussenvoegsel “van”.
Een gezicht op de Blauwpoortsbrug in Leiden (Stedelijk Museum De Lakenhal nr. B123)
Adressen
Theo van Doesburg vestigde zich op 31 januari 1917 in Zoeterwoude (nu Da Costastraat 9 in Leiden ). Op 17 april van dat jaar vertrok hij naar Leiden. Daar vestigde hij zich bij zijn geliefde Lena Milius (geboren 24 januari 1889 in Zwolle) aan de Stadhouderslaan 32. Zij trouwden op 30 mei 1917 voor de Burgerlijke Stand in Leiden. Voor Theo was dit zijn tweede huwelijk.
Op 22 juli 1918 verhuisden zij in Leiden naar de Morsweg 20 en op 1 mei 1920 naar de Haarlemmerstraat 73A. Theo van Doesburg vertrok op 20 mei 1921 naar Weimar (Duitsland). Zijn vrouw bleef in de Haarlemmerstraat nog een jaar alleen wonen, totdat zij op 27 juni 1922 naar Den Haag vertrok. Op 16 januari 1923 werd hun huwelijk ontbonden.
Morsweg 20, Leiden aan het begin van 20ste eeuw.
Theo van Doesburg stierf op 7 maart 1931 in Davos. Dankzij De Stijl was hij in binnen- en buitenland een bekende kunstenaar geworden. De start daarvoor had hij in Leiden gemaakt.
100 jaar de Stijl
Het is dit jaar precies 100 jaar geleden dat in Leiden door Theo van Doesburg het tijdschrift De Stijl werd opgericht. Hij deed dat samen met Piet Mondriaan, Bart van der Leck, Vilmos Huszár en J.J.P. Oud. Zij vormden een groep van schilders, architecten en ontwerpers die streefden naar abstracte kunst bestaande uit rechthoekige vlakken en primaire kleuren. Hun ideeën over de nieuwe kunst publiceerden zij in dit tijdschrift.