Na ontvangst van een collectie glas- en filmnegatieven vielen foto’s van een bijzondere kerststal meteen op. Normaal bestaat een kerststal uit gepolychromeerde gipsen beelden, maar deze kerststal bestaat uit een drieluik met verwisselbare luiken. De kleurrijke kerststal stond in de St.Petruskerk in Leiden.
De collectie is geschonken aan ons archief door de heer T.Goddijn en de afbeeldingen zijn gemaakt in de periode 1947–1956 door zijn vader. En laten onder meer het in- en exterieur van de kerk aan de Lammenschansweg zien.
De kerststal zoals deze met Kerstmis te zien was. Boven de kerstal de engelen met Gloria in Excelsis Deo (Ere zij God in de hoge).
Kerststal
Het is niet bekend wanneer precies de bijzondere kerststal werd aangeschaft. Dat kan vlak na de nieuwbouw van de St.Petruskerk gebeurd zijn, maar het verhaal gaat dat ze uit de oude kerk aan de Langebrug afkomstig is, wellicht al rond 1927. Een foto van de stal is in ieder geval al te zien in De Leidse Courant van 7 januari 1956, dus op die datum was deze kerstvoorstelling, die door genoemde krant als reliëfgroep werd aangeduid, in bezit van de St. Petruskerk.
De kerststal zoals deze met Driekoningen (6 januari) te zien was. Boven de stal een ster. Deze lokte de drie wijzen uit het oosten naar het Christuskind.
De kerststal is door kunstenaar Gerhard B.F. Jansen (1878 – 1956) gemaakt. Hij maakte ook het grote gebeeldhouwde kruisbeeld in de absis van de nieuwe St. Petruskerk. Jansen wordt genoemd in de uitgebreide studie van Bernadette van Hellenberg Hubar getiteld De genade van de steiger. Monumentale kerkelijke schilderkunst in het interbellum (Amersfoort/Zutphen 2013). Hij was een veelzijdig kunstenaar. We zien hem als edelsmid, glasschilder, ontwerper, schilder, restaurator, wandschilder, beeldhouwer en graficus.
Inmiddels heeft de St. Petruskerk een andere kerststal, maar delen van de stal van Jansen zijn nog steeds aanwezig in de kerk. Ze hangen aan de muur in de sacristie.
St.Petruskerk aan de Langebrug
In de nacht van 25 en 26 juli 1933 brandde de oude St. Petruskerk aan de Langebrug in een mum van tijd af. Het vuur ontstond op het dak vlak achter de toren. Er waren timmerlieden in de toren bezig geweest en mogelijk hadden zij per ongeluk een brandende lucifer weggegooid, maar er werd ook rekening gehouden met kortsluituiting omdat in de toren een elektrische leiding liep. Er was van de oude kerk niet veel meer over.
Nieuwe kerk
De architecten H.A. van Oerle en A.J. Kropholler kregen opdracht een nieuwe kerk te ontwerpen. De bouw van de kerk en pastorie werd gegund aan de firma Bik & Breedeveld voor een aanneemsom van 255.000 gulden. De bouw startte in januari 1935 en op 10 maart 1936 werd de nieuwe St. Petruskerk door de Haarlemse bisschop Mgr. J.P. Huibers ingewijd. De bouwsom werd met een bedrag van 46.000 gulden overschreden zodat het totaal uitkwam op 301.000 gulden. Dat was toen erg veel geld!
De St. Petruskerk omstreeks 1950
Vondst van de Week
Vondst van de week (#VVDW) is een rubriek van de erfgoedexperts van Erfgoed Leiden en Omstreken. Zij doen daarin verslag van opmerkelijke vondsten en ervaringen. Via deze site, twitter en facebook houden zij u op de hoogte.
André van Noort en Jan Lagas