Door foto's ondek je meer in het verleden. Zo kwamen prachtige foto's tevoorschijn bij het digitaliseren van een serie negatieven: foto’s van de bekende Leidse vuurwerkfabriek Kat. De negatieven zijn recent aan ons archief geschonken en waarschijnlijk gemaakt door fotograaf C.M. Tholens*.
De fabriek werd door apotheker Johan Loef in 1826 opgericht. Omstreeks 1900 nam A.J. Kat het bedrijf over. Hij liet een fabriekje bouwen op de hoek van de Rijnsburgerweg en de Wassenaarse Weg in Leiden. Tijdens de Eerste Wereldoorlog verhuisde het bedrijf naar de Stadspolderweg, waar toen nog weinig bebouwing was.
Fabriek Kat foto waarschijnlijk gemaakt door C.M. Tholens
De jaren dertig waren een bloeiperiode. Kat was toen marktleider op het gebied van siervuurwerk. Er werkten toen ongeveer dertig mensen. Jaarlijks werden zo’n 500 shows, waaronder het bekende 3-Octobervuurwerk, gegeven. Verder maakte het bedrijf munitie in opdracht van het Ministerie van Defensie.
foto waarschijnlijk gemaakt door C.M. Tholens
Familie Kat
Abraham Jacobus Kat werd op 25 december 1882 in Leiden geboren als zoon van de winkelier Wilhelm Johan Kat en Johanna Koet. Hij trouwde op 22 januari 1936 te Leiden met Wilhelmina van Houten, geboren op 16 maart 1901 te Leiden. Zij kregen één dochter. A..J. Kat stierf te Leiden op 31 januari 1961 in de leeftijd van 78 jaar.
foto waarschijnlijk gemaakt door C.M. Tholens
Na het overlijden van A.J. Kat namen zijn familieleden het bedrijf over, maar door concurrentie uit China werd het moeilijker. Het bedrijf ging zich steeds meer beperken tot de import en opslag van vuurwerk. Er werden nog wel vuurwerkshows gedaan, maar toen Kat in 1985 het contract met de 3-Octobervereeniging kwijtraakte, ging het ook hiermee snel bergafwaarts.
foto waarschijnlijk gemaakt door C.M. Tholens
Vuurwerkramp
Op 1 november 2000 vertrok Kat uit Leiden. Na de vuurwerkramp in Enschede op 13 mei 2000 kon het bedrijf zich niet meer aan de Stadspolderweg handhaven. Er was de afgelopen decennia te veel bebouwing om heen gekomen. De Gemeente Leiden achtte de situatie niet meer veilig en kocht het bedrijf uit. Hiermee kwam een einde aan een echt Leids bedrijf. Het is jammer dat we het archief (nog) niet hebben!
Vondst van de Week
Vondst van de week (#VVDW) is een rubriek van de erfgoedexperts van Erfgoed Leiden en Omstreken. Zij doen daarin verslag van opmerkelijke vondsten en ervaringen. Via deze site, twitter en facebook houden zij u op de hoogte.
André van Noort en Jan Lagas
Update 22 september 2022
*weet u meer van deze foto's of weet u wie de fotograaf is? Dan horen wij dat graag via een naar Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.
Literatuur:
F.M. van Poelgeest en C.B.A. Smit, Bom in Leidse Stadspolder. In: Leids Jaarboekje 2000.
Eric Jan Weterings, Vuurwerkfabriek Kat weg uit Leiden. In: Stielz tijdschrift over de geschiedenis van werkend Leiden jaargang 11 nummer 3/4 december 2000.
Zie ook Geheugen van Nederland met historische foto’s van Kat vuurwerkfabriek Leiden.