De eerste-steen-steen van dit hoekpand vind je helemaal onder in de voorgevel: “Johanna Spaanderman, oud 10 jaar, 5/8/1873”. De Leidse Johanna is - inderdaad - in 1863 geboren, op 27 september, dochter van Johanna Hoek en Cornelis Spaanderman. Cornelis - zoon van een Katwijkse zeeman - had op dat moment een aardappelhandel aan de Oude Singel. Maar hij lijkt wel meer “handeltjes” gehad te hebben. Huizen, bijvoorbeeld. Zo ook dit pand Oude Rijn 81 op de hoek met de Uiterstegracht. Volgens mij heeft er nooit een Spaanderman gewoond, dus het zal voor Cornelis een belegging geweest. Hij heeft het aan het begin van 1873 gekocht, niet zelf, maar via een stroman, de kandidaat-notaris Karel Jan Adriaan Brouwer, die er 1.800 gulden voor op tafel legde. Waar zat voor Cornelis dan de winst mbt dit pand? Ik denk - maar dit is een beetje speculeren - dat het eerlijk gezegd hem vooral ging om het achterste deel van Oude Rijn 81. Dat deel is sowieso gesloopt om samen met een paar ernaast liggende pandjes langs de Uiterstegracht daar plaats te maken voor 7 kleine arbeiderswoningen. Of het voorste deel aan de Oude Rijn ook is gesloopt en opnieuw gebouwd, daar durf ik niets over te zeggen.


Detail van een foto uit de laatste kwart van de 19e eeuw. Oa met Oude Rijn 81, het hoekpand met de grote muurreclame voor Lezwijn op de zijgevel.

Eén gebruiker van het nieuwe pand Oude Rijn 81 - zo rond 1893 - is alom bekend, want zijn naam staat nog altijd groot op de zijgevel: P. J. Lezwijn, die - ook alom bekend - oa handelde in verf- en borstelwaren.