.............
GT_1234


Bij de sloop van een aantal panden aan het Fokkeplein, dat achter het museum de Lakenhal is gelegen, is een kleine rechthoekige steen bewaard gebleven met de volgende tekst:

P. Pottum Hz
13 april 1894

De steen wordt voorlopig bewaard in het depot van de Lakenhal.
De panden werden gesloopt ten behoeve van de nieuwbouw van het museum.
Waarschijnlijk is het mogelijk de steen op latere datum weer een plaats te geven in een nieuw te bouwen gevel op die plek.

P. of Pieter Pottum was de zoon van Hendrik Pottum en Sara Mechelse, geboren op 28 juli in 1880 te Leiden en aldaar overleden op 5 februari 1945.
Van Fokkeplein nr. 4 weten we dat er in december 1873 vergunning werd aangevraagd door Jacobus Bink om er een "verf- en waschketel" te plaatsen.
Pieter Pottum legde in april 1894 de eerste steen voor een nieuw pand op nummer 4 Het pand werd later, in 1919, als stal benoemd.

Hendrik (1847-1919) was de zoon van Willem Pottum (1815-1853) en Maria Backer. Willem, zoon van de apotheker op de Hooigracht, was in januari 1836 een stoommachine fabriek begonnen in gebrande siroop aan de Oude Vest. Hij deed dit samen met G.W. van der Spruyt aan de Oude Vest "nabij de Bakersteeg", nu Pelikaanstraat.
Na zijn overlijden in 1853, hertrouwde Maria in 1857 met Johan Hendrik Wijnstroom, die met C.H. Backer ook een fabriek had in gebrande siroop.
In het Leidsch Dagblad van 10 januari 1881 ( pagina 1) staat te lezen dat de heer Pieter Kriek al 45 jaar als meesterknecht werkzaam is in de koffiesiroopfabriek van de firma W. Pottum & CO èn in de kleurselfabriek van de firma Wijnstroom & Backer alhier. Uit deze mededeling valt te concluderen dat er nauwe samenwerking bestond tussen de beide firma's.
Het Leidsch Dagblad van 16 juni 1882 (pagina 4) vermeldt dat het Vennootschap tussen J.H. Wijnstroom en C.H. Backer is ontbonden. Onder deze mededeling staat te lezen dat Hendrik Pottum en David Wilhelm, beide fabrikanten, een vennootschap hebben gesloten"tot het fabriceeren van en den handel in Koffiesiroop", dit zal worden gedreven onder de naam van W. Pottum & Co, en "voor zooverre zij betreft het fabriceeren van kleursel en bisulphis calcis, onder de firma Wijnstroom".
Bisulphis calcis is een stof die diende om de rietstengels te ontkleuren.
De vennootschap was gevestigd in het pand aan de Oude Vest 199, "in de sints jaren aldaar bestaande Koffiesiroopfabriek W. Pottum & Co en de Kleurselfabriek van de nu ontbonden firma Wijnstroom & Backer".
In het Leidsch Dagblad van 11 januari 1886 (pagina 1) wordt herdacht dat het 50 jaar geleden was dat Willem Pottum zijn fabriek oprichtte. Tevens wordt vermeldt dat de heer J.H. Wijnstroom directeur was van 1857, het jaar van zijn huwelijk met de weduwe Willem Pottum, tot 1882, toen Hendrik Pottum en L. Wilhelm het stokje overnamen.

In het archief van Erfgoed Leiden en Omstreken bevinden zich de volgende aktes:
Notariële koopakte van het huis Fokkeplein 4, dd. 5 april 1894; met akte van onbezwaardheid.
Notariëel extract van notariële akte van scheiding en deling betreffende de huizen Hooglandse Kerkgracht 18 en Oude Singel 26, de pakhuizen Koppenhinksteeg 7, 9 en 11 en de stal Fokkeplein 4, dd. 31 mei 1919.
De laatste akte betreft zeer waarschijnlijk de bezittingen van de familie.
Hendrik Pottum overleed in dat jaar dus werden zijn bezittingen verdeeld onder de erfgenamen.
In het Leidsch Dagblad van 27 juni 1919 (pagina 4) wordt de veiling aangekondigd van "een huis aan de Singel 26 f. 8000,-; de stal aan het Fokkeplein 4 f. 1200,-; het winkelhuis Hoogl. Kerkgracht 18 f2850,-; de pakhuizen aan de Koppenhinksteeg 7,9 en 11, respectievelijk f. 1475,-, f. 1550 en f. 1065.

Uit bovenstaande advertenties blijkt dat het adres Oude Singel 26 een woonhuis was van de familie Pottum. Het pand aan het Fokkeplein lag recht achter het woonhuis en was makkelijk te bereiken voor de familie die daar woonde.
De veemarkt op de Beestenmarkt lag direct om de hoek.

In het Leidsch Jaarboekje van 1920 wordt in de kroniek van het jaar 1919 het overlijden van Henrik Pottum op 24 februari vermeld. Hij was meer dan 20 jaar penningmeester der Z. H. IJsvereeniging.


Opgesteld door de commissie Geveltekens van de Historische Vereniging Oud Leiden.
Eventuele aanvullingen voor deze tekst kunt u zenden naar geveltekens@oudleiden.nl.
Voor meer informatie zie ons colofon.