Mevrouw Maria Geertruida (Riet) Paauw-Erades werd in februari 1943 in Leiden geboren. Ze had een oudere broer en kreeg nog twee zusjes.
Vader was loodgieter. Meestal was hij alleen in de weekenden thuis omdat hij in Brabant werkte en daar overnachtte. Moeder was coupeuse, maar stopte met haar werk toen ze trouwde. Wel bleef ze kleding naaien voor zichzelf en de kinderen.
Riet groeide op in een fijn gezin. Ze woonden in de Kapteynstraat, destijds een tamelijk nieuwe wijk met veel jonge kinderen; dus vriendjes genoeg om mee te knikkeren, tollen, touwtjespringen en verstoppertje spelen. Er was een actieve buurtvereniging die onder andere kindervakantiebezigheden organiseerde. Op de plek waar later de Vredeskerk kwam, was een speeltuin en een buurthuis waar geknutseld werd en waar een toneelvereniging repeteerde.
Voor boodschappen hoefde je de wijk niet uit. Er waren veel winkels in de buurt. De kleuterschool en lagere school waren niet ver weg en pas toen Riet naar de mulo ging aan de Pieterskerkstraat, verliet ze dagelijks de wijk. Voor de huishoudelijke vakken gingen de meisjes van de mulo een dag per week naar de huishoudschool op het Rapenburg. Een vervolgopleiding lag voor de meisjes in die tijd niet zo voor de hand. Het gezin kon wat extra inkomen van een werkend kind goed gebruiken.

De krant
Met haar diploma op zak solliciteerde Riet bij het Leidsch Dagblad en werd aangenomen. Ze begon op de administratie en hielp aan de balie waar mensen advertenties kwamen opgeven. Ook betaalde ze er de krantenlopers uit die het aantal verkochte kranten kwamen afrekenen.


Personeel Leidsch Dagblad voor drukkerij Witte Singel - 1959 foto A. van Vliet

Ze had het er naar haar zin, maar stopte met werken toen ze zwanger was van haar eerste zoon. Echtgenoot Ruud, redacteur, had ze leren kennen bij het Leidsch Dagblad tijdens een personeelsuitje. Veel uitgaansmogelijkheden waren er niet voor het stel. Naar de bioscoop of het zwembad, dat was het wel zo’n beetje. Riet was 22 jaar toen ze trouwden. Doordat de krant bij de gemeente opties had voor woningen, konden ze voor 36.000 gulden een flat kopen aan de Paramaribostraat in De Kooi. Vlakbij lag het gemeentelijke openluchtzwembad De Zijl, waar in het midden een afscheiding was om jongens en meisjes apart te houden.


Nieuwe flats Paramaribostraat - foto 1964 C. Klarenberg

Vijf of zes jaar later konden Riet en Ruud een huis kopen aan de Carneoolstraat. Zo kwam er meer ruimte voor het gezin met inmiddels twee zonen, en een man met zo’n gigantische boekenverzameling dat daar een aparte kamer voor nodig was.

Benenbuiging
Riet hield van sport. Vanaf haar kleutertijd ging ze naar de gymclub Nieuw Brunhilde; later turnde ze er, ook wedstrijden. Ze bleef er jarenlang actief. Om te sporten, maar ook als penningmeester. Echtgenoot Ruud heeft een jubileumboek geschreven voor Nieuw Brunhilde (1925-2000). De gymclub was ontstaan na een scheuring binnen het voormalige Brunhilde. Aanleiding was bezwaar tegen de ‘benenbuiging’, die als onzedelijk werd gezien. Terecht of onterecht? In die tijd werden sporten als atletiek en voetbal ook als ongeschikt voor vrouwen gezien en tegengewerkt, voornamelijk door de kerken.


Nieuw Brunhilde - foto 1975 Jan Holvast

En weer de krant
Toen de zonen eenmaal naar school gingen en de krant behoefte had aan een invalkracht, ging Riet weer aan het werk. Van het een kwam het ander en ze vertrok er pas toen ze op haar 62ste met de VUT ging. Intussen was er ook minder personeel nodig omdat men van de uiterst omvangrijke papieren archieven was overgestapt naar digitale.


Foto mevr. M.G. Paauw-Errades aan boekhoudmachine

Als mevrouw Paauw vertelt over de opleidingen en banen van de zonen, komt het ‘moderne’ probleem van de managers aan de orde. Van grote bedrijven en instellingen tot en met de brandweer, overal zitten in de bedrijfsvoering tussenlagen met duurbetaalde mensen die opdrachten geven terwijl ze het handwerk niet kennen.
Haar eigen omstandigheden zijn ingrijpend veranderd sinds haar jeugd. De toegenomen welvaart, de vakanties; het hele leven werd anders. Ook de stad. Uitgebreide wijken als de Merenwijk en Stevenshof werden gebouwd, en sporthallen - hoewel net te weinig, net te krap. Er is ook veel afgebroken: oude fabrieken, kerken. Maar wat is het belang, vindt mevrouw Paauw, om het Leiden van nu te vergelijken met vroeger.

De geluidsopname van het interview is hier te beluisteren.

Een volledige transcriptie van het interview is hier te vinden.

Interview door de commissie De Stem van Leiden, die onderdeel is van de Historische Vereniging Oud Leiden en samenwerkt met Erfgoed Leiden en Omstreken en de Opleiding Geschiedenis van de Universiteit Leiden.

Reacties op dit verhaal kunt u sturen naar destemvanleiden@oudleiden.nl

Meer verhalen van De Stem Van Leiden vindt u in de INDEX.