GT_1141 Foto Stiel.

Tekst op de steen;

On this spot
Lived, taught and died
JOHN ROBINSON.

1611- 1625

John Robinson (1576 - 1625) werd geboren in Sturton-Le-Steeple in Nottinghamshire in Engeland. In 1598 werd hij in Cambridge tot priester gewijd in The Church of England. Cambridge was een plaats waar veel geleerden voor de hervorming van de godsdienst waren. Koningin Elizabeth I had altijd een tolerant beleid gevoerd ten aanzien van deze puriteinen maar toen Jacobus I haar opvolgde in 1603 kwam hier drastisch verandering in.
In augustus 1603 werd Robinson predikant in St. Andrew's Church in Norwich. De mensen in dit stadje hadden veel contact met Holland en Vlaanderen en er woonden veel arbeiders uit het buitenland en vluchtelingen. daarbij kwam dat de meeste politieke leiders en kooplieden puriteinen waren.

In Scrooby, een dorpje in Nottinghamshire, vormde zich na 1603 een groep puriteinen tot een afgescheiden gemeente die uit ongeveer 100 leden bestond. Rond 1607 voegde John Robinson zich bij deze gemeente.
' The Scrooby Congregation' kwam samen in het huis van William Brewster, Scrooby Manor. Brewster, de lokale postmeester en schout, was de spil waaromheen de groep werd gevormd. Hij was ook een oude vriend van Robinson en afgestudeerd aan Cambridge University.
Richard Clyfton was hun dominee en John Robinson werd de assistent pastor. Een andere leiders binnen de gemeente was William Bradford die later de naam zou geven aan de beweging toen hij hen beschreef als “pilgrims and strangers upon the earth.”

In de herfst van 1607 besloot de 'Scrooby gemeente' te emigreren naar Nederland. Engelse Separatisten hadden zich al in Amsterdam gevestigd sinds het einde van de 16e eeuw en daar konden zij hun geloof belijden zoals zij dat wensten. Dus pakten zij in het geheim hun spullen en vertrokken. Een lange voettocht volgde en aan het einde van hun reis werden zij verraden en gevangen genomen. Maar hun wil was sterk en zij waagden een tweede poging die succesvol was.

Robinson, de predikant van de gemeente, was één van de ongeveer 100 Pilgrim Fathers die in 1609 naar Leiden kwamen; op 12 februari 1609 kregen ze daar schriftelijk toestemming voor. In Leiden aangekomen werd er een huis voor hem gebouwd met daarachter twintig woninkjes voor de armsten van hun congregatie. In het huis van Robinson aan de Kloksteeg, waar nu het Jean Pesijnhof staat, zullen zij ook hun godsdienstoefeningen hebben gehouden. Zij mochten nergens, dus ook in Leiden niet, gebruik maken van de stadskerken.

Leiden was vanaf het begin slechts een tussenstop. De Puriteinen probeerden contacten buiten de groep daarom zoveel mogelijk te vermijden en ze trouwden voornamelijk onderling.
John Robinson, hun kerkvoorganger, woonde naast de Pieterskerk op de plek van het waar later het Jean Pesijnhofje werd gevestigd.
Toen de Pilgrim Fathers uit Leiden vertrokken bleef John Robinson, die toen al op leeftijd was, achter in Leiden. Hij overleed in 1625 en werd begraven in de Pieterskerk.
Hier werd een gedenkteken aangebracht in 1891 ter herinnering aan dominee Robinson en zijn volgelingen.

In Leiden was de situatie gespannen en er waren inmiddels rellen uitgebroken. Deze werden veroorzaakt door de verschillen in de opvattingen van Arminius en Gomarus.
Voor de Pilgrims was dit het signaal uit Leiden te vertrekken.
Daarbij kwam ook dat hun economische situatie niet rooskleurig was en ze de Nederlandse samenleving veel te libertijns bonen. Ze waren bang dat hun gemeenschap zou worden vermengd met andere en zo zou verwateren; een ontwikkeling die bij de gemeenschappen van de Franse en Vlaamse protestanten al gaande was.
Een groot aantal van hen besloot in 1620 om naar de Nieuwe Wereld te trekken. Zij zochten een plek waar zij hun religie vrij konden uitoefenen en waar zij volgens door hen zelf gestelde regels konden leven.
Na een laatste gezamenlijke maaltijd in het huis van dominee Robinson vertrokken de Pilgrims op 21 juli 1620 naar Delfshaven, waar het scheepje Speedwell voor hen klaar lag. Achterblijvende familieleden en vrienden namen hartverscheurend afscheid en de reizigers voeren richting Engeland waar de grotere Mayflower op hen wachtte. De Mayflower voer op 6 september 1620 uit, met 57 Leidenaren aan boord.
Samen met 48 onbekende Engelse Puriteinen, die ook aan boord waren, zouden zij de nieuwe kolonie gaan bevolken.
De moeizame reis duurde ruim twee maanden en op 9 november spotten de reizigers voor het eerst land. Na weken lang verkenningstochten te hebben gemaakt, stuitten de Pilgrims op 11 december op een mooie plek in New England. Ze noemden hun nieuwe kolonie Plymouth Colony.

Bronnen:

Wikipedia


Opgesteld door de commissie Geveltekens van de Historische Vereniging Oud Leiden, zie verder ons colofon.