...
GT_1346 foto's Hans de Sterke

Gevelsteen met daarop de tekst:

19 JUFFROUW MAASHOFJE 01

Juffrouw Hendrika Maas (1837- 1889) was vroom, rijk en zuinig. Rijk was ze doordat haar vader, de smid Hendrik Maas, haar in 1881 een aanzienlijke erfenis naliet. Ze kwam in bezit van elf huizen en een kapitaal van fl. 25.000,- . Ze kreeg acht huizen op de Kalvermarkt, één aan de Vestestraat, één aan de Zuidsingel en één aan de Herengracht.
Elke zondag ging ze, hoewel ze Nederlands-Hervormd was, met haar buurvrouw naar de Geformeerde Kerk aan de Hooigracht, een gebouw uit 1859 dat dienst deed tot 1939. De kerk stond ter hoogte van de huidige Ir. Driessenstraat.
Juffrouw Hendrika Maas liet in 1889 haar testament opmaken en bepaalde daarin dat er binnen twee jaar na haar dood een hofje zou moeten worden gebouwd. Zij overleed nog in datzelfde jaar en uit haar testament bleek dat de elf te bouwen huisjes èn de geldsom van fl. 25.000,- werden nagelaten aan de Gereformeerde Kerk aan de Hooigracht. Zo werd deze kerk belast met de bouw en de zorg voor het hofje dat bestemd werd voor behoeftige lidmaten van de kerk.

Voor de bouw van het hofje werd een rijtje huisjes aan de Kalvermarkt afgebroken. Op die plek werd naar een ontwerp van de architect B. E. Spijker een eenvoudig hofje gebouwd geheel in de geest van Hendrika Maas. Het hofje bestaat uit een poortgebouw aan de straatzijde met daarboven een eenvoudige regentenkamer. Naast het poortgebouw kwamen aan beide zijden twee huisjes. Op de binnenplaats van het hofje werden evenwijdig aan de voorgevel een rijtje van vier huisjes gebouwd.

Hendrika Maas bezat bij leven al acht huisjes aan de Kalvermarkt waarvan zij er zelf één bewoond had. De inkomsten van de overige woningen moesten worden gebruikt voor onderhoud van het hofje. Ook werd er jaarlijks een bedrag van fl. 100, - bestemd voor kleren voor arme kinderen die de zondagsschool bezochten in een zaal aan het Noordeinde. De dienstbode van juffrouw Maas, Elisabeth Bijl kreeg het vruchtgebruik van een bovenwoning aan de Hooigracht. Een buurvrouw van juffrouw Maas mocht in haar huisje blijven wonen.

Het beheer van het hofje werd opgedragen aan de kerkenraad van de Gereformeerde Kerk, die een beheerscommissie samenstelde van vijf leden, waaronder tenminste twee diakenen.
Toen het hofje 25 jaar bestond werd er in de vestibule een gedenksteen aangebracht met de tekst;
"Gij hebt mij geherbergd"

Jarenlang was het juffrouw Maashofje een goede woonstee voor arme bejaarde gereformeerden maar uiteindelijk bleek de opbrengst van de huizen niet voldoende om het hofje te kunnen onderhouden. De bewoners gingen een bijdrage in de kosten betalen want volgens de bepalingen van het testament van juffrouw Maas mocht geen huur voor de huisjes in rekening worden gebracht.
In de jaren zeventig van de vorige eeuw raakte het hofje in financiële moeilijkheden, waardoor het onderhoud verwaarloosd werd. Eerst werd de regentenkamer verhuurd en daarna werden de meeste huisjes verkocht. Stichting Zorgcentrum Groenhoven nam hierop het beheer over van de Gereformeerde Kerk. In de jaren 1987 en 1988 werd het hofje grondig gerenoveerd en werden noodzakelijke voorzieningen, zoals douches en nieuwe keukens aangebracht. Het wordt nu beheerd door woningstichting Ons Doel.


Bronnen:

Leidsch Dagblad 1 juni 2001, 26 mei 2011.
Ingrid Moerman, "Het juffrouw Maashofje aan de Kalvermarkt".
Tagrijn Leids Detail 235, 8 november 2012.
Website Members Chello.

Opgesteld door de commissie Geveltekens van de Historische Vereniging Oud Leiden, zie voor meer informatie ons colofon.