De 47ste Reuvensdagen zijn van 16 en 17 november 2017 in Leiden. Een jaarlijks terugkerend archeologisch congres waar 600 archeologen uit alle geledingen en specialismen samenkomen. Dat Leiden de Reuvendagen organiseert is niet vreemd. Hier stond de wieg van de Nederlandse archeologie en nog steeds vormt de stad een belangrijk centrum voor opleiding, onderzoek en publiekscommunicatie voor de archeologie. Het congres is vernoemd naar Caspar Reuvens (Leiden, 1793-1835), de eerste hoogleraar archeologie ter wereld.
Alvast een voorproefje
We lichten alvast een tipje van de sluier op van het gevarieerde programma. Het archeologisch werkveld is zeer breed en dat weerspiegelt ook in de lezingen die op het programma staan. Zo zijn er sessies over publieksbereik, zijn er lezingen over resultaten van wetenschappelijk onderzoek en presentaties van nieuwe methoden en technieken.
Carenza Lewis
Na de opening door de burgemeester van Leiden, de heer Henri Lenferink, is het woord aan de keynotespeaker, Carenza Lewis. De openingslezing van het congres sluit aan op het thema ‘Nationale Archeologie’. Lewis, bekend van onder meer het archeologische TV-programma Time Team. Haar lezing gaat dieper in op hoe archeologisch onderzoek betekenis krijgt voor een groot publiek. Lewis ziet namelijk een samenhang tussen enerzijds de wijze waarop niet-archeologen actief deel kunnen nemen aan archeologisch onderzoek en anderzijds het belang dat een brede publiek aan archeologische resultaten hecht. Ook in Nederland is een (soms) overweldigend enthousiasme om deel te nemen aan archeologisch onderzoek. De opgravingen in Dalfsen zijn hiervan een mooi voorbeeld. Hier konden in de zomer van 2017 honderden amateur-archeologen gedurende een aantal weken meehelpen bij het archeologisch onderzoek. Dit zorgde niet alleen voor kennis bij en betrokkenheid van de deelnemers. Het project haalde keer op keer de nationale kranten en TV waardoor de impact van dit archeologische project – zelfs bij het uitblijven van spectaculaire vondsten – groot is.
Is er toekomst voor een nationale archeologie?
Gaststad Leiden wordt vertegenwoordigd door drie partijen: het Rijksmuseum van Oudheden, Erfgoed Leiden en Omstreken en de universiteit Leiden. Samen verzorgen zij op vrijdagochtend de plenaire ‘gaststad-sessie’ die geheel gewijd is aan het thema ‘Nationale Archeologie’. Het archeologische speelveld in Nederland is de afgelopen twee decennia sterk veranderd. Zo is er een kleinere rol voor de rijksoverheid en een grotere voor gemeenten. De commerciële partijen die het onderzoek uitvoeren leveren een ander, deels versnipperd werkveld op. Daarbij doemt de vraag op of nationale archeologie tot het verleden behoort. Wat zijn vondsten of vindplaatsen van nationaal belang en hoe gaan we daar mee om? Welke positie heeft een nationaal museum? Hoezeer zijn opleidingen nog op Nederland gericht? Tijdens de sessie bespreken verschillende spelers uit het archeologische veld de veranderingen die ze hebben waargenomen en vooral waar zij kansen en verbeterpunten voor de toekomst zien.
Voorbeeld van verandering in de archeologie
Ook in Leiden is het archeologisch onderzoek veranderd. ‘Het onderzoeksterrein van de archeologie heeft zich versterkt door nauw samen te werken met historische onderzoekers die archieven bevragen en bouwhistorici die panden onderzoeken’, aldus Ariela Netiv, directeur van Erfgoed Leiden en Omstreken. ‘De resultaten van dit lokale onderzoek komen niet alleen bij een lokaal, maar ook bij een nationaal en potentieel zelfs wereldwijd publiek terecht door slim gebruik te maken van digitale middelen en open data. De verbinding tussen archeologische, archivistische, bouwhistorische en audiovisuele bronnen zorgt dat in Leiden de archeologie in zijn historische context te zien en te begrijpen is. Zo kunnen ook niet-archeologen meer in ons verleden ontdekken.’
Meer informatie vindt u op de de website van de Reuvensdagen.
Foto: De Burcht - Leiden Marketing (Hielco Kuipers)