Een melding in de Leidse politierapporten verklaart de mysterieuze vondst van documenten over T.A. Kandou in een nalatenschap. Erfgenamen van mevrouw Annie Klaaijsen vinden documenten van de voor hen onbekende man. De melding van zelfdoding door het innemen van vergif in het dagrapport van 17 juli 1940 en haar getuigenverklaring in het proces-verbaal geven meer duidelijkheid.
In de nalatenschap van mevrouw Annie Lubbers-Klaaijsen zitten meerdere documenten die verwijzen naar Tombeij Abraham Kandou. Hij is echter een onbekende voor alle erfgenamen. Annie heeft niets over hem verteld gedurende haar leven. Waarom was zij curator van de nalatenschap van Tombeij Kandou?
Uit nalatenschap mevrouw Annie Lubbers-Klaaijsen (privé collectie)
Op een wit briefje van het Kantongerecht uit 1940 staat het verzoek of Annie naar het kantongerecht in Leiden wil komen. Dit in verband met een onbeheerde nalatenschap van de heer Kandou. Op een ander briefje staat dat mevrouw Klaaijsen, benoemd is als bewindvoerder/curator. Het paspoort van de heer Kandou zit ook tussen de documenten.
Melding in politierapport en proces-verbaal 17 en 18 juli 1940
Op verzoek van de dochters van Annie Klaaijsen zijn we op zoek gegaan naar T.A. Kandou. Zo is de naam Kandou ingevoerd in de database van Dossier071. De database waarin alle meldingen van de politie uit 1940-1945 staan. Dit leidde tot één zoekresultaat.
De melding in het politierapport van 17 juli 1940:
Rapporteert de rech. Grolleman daartoe uitgezonden, dat te omstreeks 3 uur t.v. door hem op een kamer in zijn woning Rijnsburgerweg 75a in bewustelozen toestand is aangetroffen Tombey Abraham Kandou, geboren te Laboeha N.O.I., 16 september 1896, van beroep Arts, die ten einde zich van het leven te beroven een groote hoeveelheid vergif had ingenomen. De inmiddels geroepen geneesheer van den E.H.D. heeft per auto van den dienst doen overbrengen naar de kliniek van prof. Carp te Oegstgeest in welke inrichting de man kort daarna is overleden.
Met deze melding en de datum vervolgde het onderzoek in ons archief. De volgende stap was het proces-verbaal opsporen waarin het onderzoekverslag is opgeslagen. Deze stukken zijn al wel gescand, maar nog niet online doorzoekbaar.
Getuigenverklaringen
In proces-verbaal 233E van 18 juli 1940 met als onderwerp ‘de vermoedelijke zelfmoord gepleegd door Tombey Abraham Kandou, geboren te Laboeda (N.I.) op 19 september 1896, beroep arts’, zitten verschillende getuigenverklaringen.
Ook de getuigenverklaring van Johanna Lidie Palmyre Klaaijsen (Annie), medisch doctoranda. Zij werd als getuige gehoord, omdat zij eerder die dag Kandou had bezocht. Wellicht is zij toen gezien door de ook ondervraagde hospita. 
Begin van getuigeverklaring van Annie Klaaijsen, het hele dossier is te lezen via deze link.
Annie verklaart dat de heer Kandou en zijn verloofde mejuffrouw Jansse op 15 mei 1940 een eerdere zelfmoordpoging hebben gedaan, waarbij mejuffrouw Jansse is overleden. Annie Klaaijsen vermoedt dat Tombeij Kandou zwaarmoedig was en zijn belofte naar zijn verloofde wilde nakomen. Uit de gedetailleerde verklaring blijkt dat zij en de heer Kandou ongeveer 3 jaar bevriend waren. Ook professor Carp, arts en een bekende van Kandou legt een precieze verklaring af over zijn poging om Kandou te reanimeren.
Universiteit Leiden - in Memoriam 1940-1945
Tombeij Kandou werkte als hoofdassistent op de afdeling Neurologie aan de Leidse universiteit. Met zijn verloofde Clasina Jansse staat hij vermeld In Memoriam 1940-1945. Dit boek is in opdracht van de Universiteit Leiden samengesteld en bevat een namenlijst van studenten, alumni en medewerkers die omkwamen in vernietigingskampen of geëxecuteerd werden omdat ze in het verzet zaten. Het boek vermeldt ook zeven personen die zelfmoord pleegden in de begin dagen van de oorlog. Tombeij Kandou was een van hen.
Verklaring vondst in nalatenschap
De erfgenamen van mevrouw Klaaijsen hebben nog meer vragen over de nalatenschap van Tombeij Kandou. Hierop zijn de antwoorden nog niet gevonden. Maar het proces-verbaal verklaart het verzoek van de rechtbank en de aanstelling als curator van de nalatenschap van Kandou.
Zelf op zoek naar informatie?
Het doel van Project Dossier071 is om de politie archieven uit de oorlogsjaren toegankelijk en doorzoekbaar te maken. Samen met 352 vrijwilligers voerden wij alle meldingen uit de dag- en nachtrapporten van 1940-1945 in. Via de zoekpagina op dossier071.nl zijn de meldingen in de dag- en nachtrapporten te vinden. Zonder de inzet van de vele vrijwilligers zou de link naar het proces-verbaal pas na veel zoeken en bladeren gevonden zijn.
Ook de processen-verbaal met uitgebreide onderzoeksverslagen zijn van belang voor het reconstrueren van de gebeurtenissen. De processen verbaal zijn nog niet online doorzoekbaar. Deze grote klus binnen het project dossier071.nl is nu gestart. Van alle processen verbaal noteren we de personen, de locatie en de gebeurtenissen, zodat ook deze achterliggende informatie straks makkelijk online toegankelijk is. Meehelpen kan nog steeds door aanmelding via Dossier071.
Vondst van de Week
Vondst van de week (#VVDW) is een rubriek van de erfgoedexperts van Erfgoed Leiden en Omstreken. Zij doen daarin verslag van opmerkelijke vondsten en ervaringen. Via deze site, Twitter, Facebook en Instagram houden zij u op de hoogte.
Annelies Spanhaak
Publicatie op 17 februari 2022
Met dank aan de heer J. Dooremalen en mevrouw A. Lubbers