In 2007 vond een oplettende Leidenaar deze resten van achttiende-eeuws stucwerk in een container aan het Steenschuur. Destijds dacht men nog dat het afkomstig was uit Steenschuur 9. Collectie Erfgoed Leiden en Omstreken.

Het oudste gedeelte van Steenschuur 7 dateert al uit de vijftiende eeuw. Zo’n twee eeuwen later lieten de toenmalige eigenaren het flink vergroten. In 1738 kreeg het huis zijn huidige, statige voorgevel. Een brede gang leidde naar een indrukwekkend trappenhuis. In het voorste deel van die gang bevindt zich nu nog fors stucwerk in Lodewijk XIV-stijl uit die tijd.

Steenschuur 7 in 2020.

De gang met stucwerk in Lodewijk XIV-stijl (ca. jaren 30 achttiende eeuw) in Steenschuur 7, 2020.

Stucwerk uit een achterhuis met tuinkamers
Het in de container gevonden stucwerk is verfijnder. Het is waarschijnlijk afkomstig uit de gang in het achterhuis van Steenschuur 7. Dat achterhuis kwam tot stand tijdens de verbouwing van ca. 1750. Zowel op de begane grond als de eerste verdieping kwam een indrukwekkende tuinkamer. Deze kamers kregen een grandioze afwerking met schouwen, betimmeringen en stucplafonds. Van de tuinkamers is niets meer over. In 1906 en 1926 werden ze grotendeels gesloopt vanwege de bouw van de naastgelegen Opstandingskerk. Vóór de sloop werden door de voorganger van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed foto’s van het rijke interieur gemaakt. Zo weten we hoe het stucwerk er uit heeft gezien. En ontdekten we dat het stucwerk uit de container er onderdeel van heeft uitgemaakt.

De gang in het inmiddels verdwenen achterhuis uit ca. 1750 van Steenschuur 7, 1904. De gevonden stucwerkresten zijn waarschijnlijk onderdeel geweest van de decoratie van deze gang. Foto: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, 15.876.

 Een van de twee tuinkamers uit ca. 1750, in het inmiddels verdwenen achterhuis van Steenschuur 7, 1904. Foto: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, 15.877.

Stucwerk in het inmiddels verdwenen achterhuis uit ca. 1750 van Steenschuur 7, 1904.  Foto: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, 15.881.

Voorbeeld van rococo
Het stucwerk van Steenschuur 7 is een prachtig voorbeeld van de rococostijl uit de achttiende eeuw en daarmee een uniek en waardevol stukje Leids erfgoed. Kenmerkend voor de rococo zijn de asymmetrische schelpmotieven. Het fijn uitgevoerde stucwerk doet denken aan dat van Breestraat 117 uit 1762.

Resten van stucwerk aangetroffen in Breestraat 117. Het lijkt op de restanten van het rococo stucwerk uit Steenschuur 7.

Restanten van het stucwerk in de collectie historische bouwfragmenten
In 2007 werd de Opstandingskerk tot sportschool verbouwd. Tijdens die werkzaamheden zijn waarschijnlijk - bij het plaatsen van leidingwerk - hier en daar nog restanten van het rococo stucplafond uitgenomen en in de container beland. Door oplettende burgers kwamen ze terecht in de collectie historische bouwfragmenten van Erfgoed Leiden en Omstreken. In dit depot bewaren we fragmenten van historische gebouwen in Leiden. Zo kunnen we historische materialen en technieken bestuderen en bouwen we onze kennis daarover op.

Vondst van de Week
Vondst van de week (#VVDW) is een rubriek van de erfgoedexperts van Erfgoed Leiden en Omstreken. Zij doen daarin verslag van opmerkelijke vondsten en ervaringen. Via deze website, Twitter, Instagram en Facebook houden ze je op de hoogte.

Pieter-Jan De Vos met dank aan Edwin Orsel, Prosper de Jong en Judith van Hoogdalem.

9 februari 2024