Erfgoed Leiden en omstreken

Info

VVDW#9: Jaartal in baksteenreliëf

De vondst van deze week is een jaartal in baksteenreliëf in het Jean Pesijnshofje (Kloksteeg 21). Het is de bouwdatum van het hofje, 1683, aangebracht op het bakstenen schoorsteengewelf van het poortgebouw. Dit is een, voor Leiden, uniek ornament. Het gewelf ‘rust’ op een terracotta bloemknop met kapiteeltje en het fijne metselwerk getuigt van uitmuntend vakmanschap.

Aan het plein van de Pieterskerk, tegenover het voormalige tuchthuis, bevindt zich het rijk gedecoreerde poortgebouw van het Jean Pesijnshofje. Het gebouw bevat aan de buitenzijde centraal een gevelsteen met daarop een gedicht en de namen van de stichters, Marie de Lannoy en Jean Pesijn. De steen wordt geflankeerd door twee gevelstenen, met daarop ‘anno’ en ‘1683’. Achter de voordeur bevindt zich het portaal met linksboven een prachtig gemetseld schoorsteengewelf dat de haard met schouw van de daarboven gelegen regentenkamer ondersteunt. Het gewelf ‘rust’ op een terracotta bloemknop met kapiteeltje. Het metselverband is uiterst zorgvuldig en symmetrisch uitgevoerd in zogeheten geslepen metselwerk (fijn decoratief metselwerk, dat bereikt wordt met bakstenen waarvan de contouren zijn gerecht door bijhakken en de stenen tegen elkaar te wrijven). Dit getuigt van uitmuntend vakmanschap. Ongeveer in het midden van het schoorsteengewelf bevindt zich het jaartal 1683, uitgevoerd in reliëf. Dit is een, voor Leiden, uniek ornament. Wel werden al vaker jaartalstenen met ingekraste of -gehakte jaartallen in gevelmetselwerk aangetroffen.

1683 is de bouwdatum van het hofje. Marie de Lannoy en Jean Pesijn hadden na het overlijden van hun enige dochter, tijdens een pestepidemie in 1655, testamentair bepaald dat na hun dood een hofje gebouwd moest worden voor leden van de Waalse gemeente. Wanneer weduwe Marie de Lannoy in 1681 overlijdt, wordt onmiddellijk begonnen met de bouw van 12 huisjes. Het door architect Jan Bastiaansz. Loopwijck ontworpen hofje is nu een rijksmonument. Het poortgebouw en achtergelegen hofje zijn vrij te bezoeken. Wel wordt gevraagd stil te zijn om de rust van de bewoners niet te verstoren.

Over Vondst van de week (#VVDW)

Vondst van de week (#VVDW) is een rubriek van de erfgoedexperts van Erfgoed Leiden en Omstreken. Zij doen daarin verslag van opmerkelijke vondsten en ervaringen. Via deze site en het twitter-account ErfgoedLeiden houden zij u op de hoogte.

 

Bekijk ook andere archiefvondsten, bodemschatten én bouwgeheimen via 'Erfgoed in Kaart'

kaart