De eerste Vondst van de Week (VVDW) van 2015 is een zeer toepasselijke. Bij Erfgoed Leiden en Omstreken (ELO) berust namelijk een grote collectie nieuwjaarswensen van de stadsreinigers, aschhaalders en de vuilnislieden uit de negentiende en begin twintigste eeuw. Deze vaak prachtig geïllustreerde wensen betreffen een gedicht opgedragen aan de burgemeester, wethouders en inwoners van Leiden. Ze gingen hiermee langs de deuren om een fooitje op te halen. Opvallend is dat de stadsreinigers, aschhaalders en vuilnislieden ieder hun eigen nieuwsjaarwens hadden. Dat zou betekenen dat de inwoners van Leiden drie keer een fooitje moesten geven.
Deze nieuwjaarsgroet van de stadsreinigers werd ondertekend door J. Lalou
Een voorbeeld van een nieuwjaarswens van de stadsreinigers is deze uit 1898. In die tijd werd het ophalen van vuilnis en haardas door het stadsbestuur verpacht aan particuliere ondernemingen. Zo betaalden de gebroeders Hoos halverwege de negentiende eeuw ƒ 800,- per jaar aan de stad voor het recht om vuil en as op te halen, terwijl de gebroeders Flippo ƒ 1.100 betaalden voor het baggerrecht. In 1881 kwamen alle werkzaamheden in één hand. Vanaf dat moment deden de gebroeders Van Ulden zowel de vuilinzameling als het baggeren (maar ook andere schoonmaakwerkzaamheden) voor ƒ 2.300 per jaar.[1]
De gedichten van de reinigingsmensen zijn door diverse lieden ondertekend: G. Holswilder, H. van Ulden, H. van Olden, J. Lalou, J.J. Lardee, J. v.d. Heiden en J. v.d. Reiden. Zij waren wellicht in dienst van genoemde ondernemingen. Interessant is hun namen bij Personen in te vullen op de website van ELO. Wellicht levert dit meer informatie over hen op.
André van Noort
Bronnen:
[1] Smit, C., Leiden met een luchtje, Leiden 2001, p. 105.
Over Vondst van de week (#VVDW)
Vondst van de week (#VVDW) is een rubriek van de erfgoedexperts van Erfgoed Leiden en Omstreken. Zij doen daarin verslag van opmerkelijke vondsten en ervaringen. Via deze site en het het twitter-account ErfgoedLeiden houden zij u op de hoogte.
Bekijk ook andere archiefvondsten, bodemschatten én bouwgeheimen via 'Erfgoed in Kaart'