Op de zolder van een Leidse arbeiderswoning uit 1878 ontdekten onze bouwhistorici een oorspronkelijke lattenwand. Deze zolder diende als gezamenlijke opslagruimte voor de bewoners van de boven- en de benedenwoning. Met lattenwanden werden afsluitbare ruimtes gemaakt. Het is heel bijzonder dat deze constructie nog aanwezig is. Dit soort eenvoudige afwerkingen verdwijnen vaak in de loop van de tijd. Hier geeft het nog even een kijkje in het leven van de bewoners uit het einde van de 19de eeuw.
Deze inventieve afscheiding maakte ventilatie mogelijk. Ook zorgden de lattenwanden ervoor dat het daglicht via de dakramen de gehele zolder én de overloop kon bereiken.
Leidsche Bouwvereeniging
De woning maakt onderdeel uit van een complex van vierentwintig woningen. Deze bestonden elk uit een beneden- en bovenwoning, maar hadden een gezamenlijke voordeur, gang en zolder. De woningen werden in 1878 gebouwd door de NV Leidsche Bouwvereeniging naar ontwerp van de Leidse architect W.C. Mulder. De vereniging werd in 1872 opgericht om - gevoed door het opkomende socialisme en maatschappelijk besef - te gaan voorzien in de behoefte aan goede arbeiderswoningen. 
De lattenwanden op de zolder van de woning aan de Rijnsburgersingel in Leiden
Bestek
In het archief van Erfgoed Leiden en Omstreken is het originele bestek van de bouw van deze woningen bewaard gebleven. Hierin werd al rekening gehouden met de behoefte aan afsluitbare delen op zolder: “tot de indeling van de zolders te maken hekwerk, ter hoogte van 2,20 m, van enkele latten, verbonden aan de vereiste klampen en regelwerk. In dit hekwerk te maken op iedere zolder twee dito deuren afgehangen aan krukhengsels en gesloten met grendelslot.”
Daglicht
In het dak aan de achterzijde bevinden zich twee gietijzeren dakramen. Deze zorgden voor het licht op zolder én op de overloop. Bij de zoldertrap is in de vloer een daklicht opgenomen, waardoor het licht van de dakramen ook op de overloop van de eerste verdieping valt. Door lattenwanden te gebruiken werd de lichtdoorval niet gehinderd en was hier in ieder geval overdag geen kunstmatig licht nodig.
Daklicht voor verlichting van de overloop, gezien vanuit de zolder. Rechts de zoldertrap.
Poppenhuis
Het gebruik van lattenwanden was in 1878 geen nieuwigheid. Ze worden al eeuwen toegepast om lichte scheidingswanden te maken. Zo is in het poppenhuis van Petronella Dunois uit 1676 een kelder ingericht met een lattenwand die kon worden afgesloten. Alleen de dame des huizes had een sleutel. Zo konden de dienstboden niet bij dure etenswaren of drank. Kijken, maar niet aankomen dus!
Poppenhuis van Petronelle Dunois uit 1676, collectie Rijksmuseum Amsterdam
Vondst van de Week
Vondst van de week (#VVDW) is een rubriek van de erfgoedexperts van Erfgoed Leiden en Omstreken. Zij doen daarin verslag van opmerkelijke vondsten en ervaringen. Via deze site, twitter en facebook houden zij u op de hoogte.
Marlies van Burgsteden